klimaatbestendig – Groene Huisvesters

Maatregelen Matrix Hitte Online!

Nieuwe publicatie: Maatregelen Matrix Hitte voor corporatiewoningen

De Groene Huisvesters presenteren de Maatregelen Matrix Hitte, een handig overzicht van fysieke maatregelen die woningcorporaties kunnen inzetten om oververhitting in huurwoningen te verminderen. Deze matrix is ontwikkeld op basis van marktonderzoek tussen november 2023 en april 2024 in het kader van het project ‘Hitte in huurwoningen’ van de Provincie Gelderland.

Wat biedt de matrix?

De matrix biedt een gestructureerd overzicht van 25 hittebeperkende maatregelen, beoordeeld op 9 criteria via een multi-criteria-analyse. Hiermee helpt de matrix corporaties bij het maken van goed onderbouwde keuzes. De maatregelen zijn ingedeeld volgens de OSKA-ladder van koeling, waarmee eerst maatregelen in de omgeving worden bekeken, gevolgd door maatregelen aan de buitenkant van de woning en vervolgens passieve en actieve installatiesystemen.

Daarnaast speelt deze matrix een centrale rol in de AEDES-publicatie Handreiking Hitte, die corporaties helpt bij beleidsvorming, vastgoedbeheer en maatregelenselectie.

Hoe werkt de matrix?

Per maatregel worden voor- en nadelen benoemd.
Effecten op temperatuur, esthetiek en neveneffecten worden vergeleken.
Waar mogelijk zijn kwantitatieve beoordelingen toegevoegd, zoals CAPEX, OPEX en levensduur.

Blijf op de hoogte

De matrix zal waar nodig worden geactualiseerd. Kijk rechtsboven in de publicatie voor het versienummer en de datum van de laatste update.

Meer weten? Neem contact op met Tom Thomaes (tom@thegreenguru.nl) of Yoeri Nelis (ynelis@yury.info).

Hitte? Hou de zon buiten!

Huurders melden steeds vaker hitteklachten tijdens hete perioden. In recente uitspraken van de rechtbank en de huurcommissie over hittestress worden huurders in het gelijk gesteld: corporaties dienen maatregelen te nemen om hittestress te voorkomen. Naast de isolatieopgave wordt ook de koeltevraag tijdens hete perioden een nieuwe uitdaging. Zonwering is een van de belangrijkste maatregelen, maar geen standaardonderdeel van een sociale huurwoning. In samenwerking met Aedes publiceerden Groene Huisvesters de handreiking zonwering.

Jonne Siemens en Morris Verlinden van Aedes belichten de activiteiten rondom hitte en de handreiking zonwering.

Madeleen Helmer, Klimaatverbond Nederland, presenteert de laatste ontwikkelingen rondom de aanpak van hitterisico’s en de samenwerking tussen corporaties, gemeenten en GGD’s.

Robin Sommers, Plavei, deelt de ervaring met het project in samenwerking met de gemeente Montferland.

Tjerron Boxem, Havensteder, deelt het beleid dat Havensteder ontwikkelde gericht op hitte kwetsbare woningen en bewoners en vertelt hoe ze dat nu handen en voeten proberen te geven.

Groene Huisvesters Hittegroep licht de Toolbox Hitte toe en deelt de bouwsteen ‘Hitte’.
Wil jij aansluiten bij de Hittegroep? Stuur een mail naar Groene Huisvesters.

Zorg dat je voorbereid bent op de volgende hittegolf en laat je inspireren!

Groene gezonde wijken

Een groene wijk kan bijdragen aan het verminderen van hittestress tijdens hittegolven en fungeert als waterbuffer bij extreme buien. Het draagt bij aan een gezonde leefomgeving, waarbij bewoners meer ontspanning ervaren en worden gestimuleerd om meer te bewegen. Maar hoe werk je samen aan een gezonde, groene wijk voor gezond wonen?

Edwin Gorissen en Ronald Buiting van Weller delen de aanpak om volgens de ecologische methode van de Nieuwe wAarde woonwijken toekomstbestendig te maken en problemen rondom klimaat en leefbaarheid aan te pakken.

Cynthia van Schendel van CPO Klein Oers vertelt over de ervaringen in het ecodorp in Veldhoven, waar huurders en kopers samenleven in een groene omgeving. De woningen zijn gebouwd met duurzame materialen zoals hout, stro en leem uit de directe omgeving. Niet alleen de manier van bouwen is duurzaam, maar het samenleven draait ook om sociale duurzaamheid.

Groene Huisvesters hebben een Tuinengroep. Wil jij aansluiten? Stuur een mail naar Groene Huisvesters

Arnhemse aanpak Energiearmoede

De energietransitie inzetten om energiearmoede tegen te gaan, is een van de doelstellingen van de Arnhemse Transitievisie Warmte. De samenwerking in Arnhem tussen corporaties, de gemeente, de Energiebank en het buurtklusbedrijf is niet alleen effectief, maar ook goed navolgbaar.

Sanne Meelker van Volkshuisvesting vertelt wat de samenwerking oplevert voor zowel de huurder als de corporatie, en welke inzet Volkshuisvesting levert.

Maarten van ’t Hoog, gemeente Arnhem, belicht de rol van de gemeente.

Marije Ruysch-Koster, Energiebank regio Arnhem, legt uit wat zij huurders kan bieden. De Energiebank regelt onder andere een energiecoach die huurders thuis bezoekt en biedt financiële ondersteuning, bijvoorbeeld via een witgoedregeling.

Het buurtklusbedrijf deelt ervaringen van het uitvoeren van energiebesparingsmaatregelen bij huurders thuis. Het buurtklusbedrijf biedt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zinvol werk, versterkt de sociale cohesie in de wijk en helpt huurders hun lasten te verlagen.

Marlies Dijkstra, Woonbond, vertelt over de programma’s die zij uitrolt om energiearmoede te bestrijden.

Groene Huisvesters delen de bouwsteen ‘Begeleiding op maat’. Neem je huurdersorganisatie en gemeente mee en leer van de Arnhemse aanpak.

Geslaagde start Interreg project Social Holistic Retrofit

Het Interreg-project Social Holistic Retrofit (SHR) ging op 5 november officieel van start in Roosendaal met een goed bezocht evenement. Zo’n 50 deelnemers, waaronder projectpartners, kwamen samen om zich te verdiepen in de energieneutrale verduurzaming van sociale huurwoningen. Na een openingswoord van Karo van Dongen (Alwel), volgden presentaties over de innovatieve aanpak en milieu-impact van het project. In een interactieve sessie verkenden deelnemers ethische keuzes rond duurzaamheid. De dag werd afgesloten met een excursie naar de wijk Kortendijk, waar 145 woningen worden verduurzaamd, inclusief een bezoek aan een modelwoning. Het evenement bood waardevolle inzichten en een sterke start voor het project.

EU-Fondsen en Nederlandse Regelingen benutten

De fondsen vanuit de Europese Unie bieden volop kansen voor corporaties om huurwoningen te verduurzamen. Robin van Leijen, namens Aedes lobbyist in Brussel is goed ingevoerd en deelt graag de mogelijkheden om EU-fondsen te benutten.

Hoe kom je van circulaire pilots naar circulaire werken? Ester van der Sterre en Ilse van Andel hebben vanuit hun ervaring bij woningstichting Eigen Haard en expertise met innovatie en circulair werken een werktraject opgezet om andere corporaties hierbij te helpen. Zij vertellen meer over dit traject.

Geannuleerd: Energiearmoede te lijf met zonnecoöperatie

De bijeenkomst van 27 november gaat helaas niet door vanwege organisatorische redenen. De sessie over Zonnecoöperatie Dakenstroom schuift door naar 14 mei 2025. We voegen deze samen met een ander interessant thema over buurtbatterijen, zodat we een uitgebreid en inspirerend programma kunnen bieden.

We hopen jullie dan te zien!

Zonnecoöperatie Dakenstroom is een vereniging met zonnepanelen op daken van Casade. Zij won met Dakenstroom de Award Natuurinclusief Bouwen en Ontwerpen van Vogelbescherming en Zoogdiervereniging. Casade vervangt samen met diverse partners honderden schuine daken van huurwoningen door een nieuw, goed geïsoleerd dak. En dat gebeurt zó dat de daken energie opwekken, actief bijdragen aan een gezond (groen) klimaat, én plek bieden aan beschermde diersoorten als de vleermuis, de huismus en de gierzwaluw. De aangepakte woningen krijgen meer comfort en huurders hebben er financieel voordeel van. De Dakenstroom-woningen krijgen een dak vol zonnepanelen. De opgewekte energie van deze panelen gaat naar Zonnecoöperatie Dakenstroom. De leden krijgen het voordeel van de opgewekte energie. Ook als zij zelf geen zonnepanelen op hun dak hebben. Lidmaatschap van Zonnecoöperatie Dakenstroom maakt dit mogelijk. De animo onder huurders om lid te worden is groot, inmiddels zijn meer dan 3000 huurders van Casade lid.

Zonnecoöperatie Dakenstroom maakt geen winst. De winst die na aftrek van kosten beschikbaar is, stort zij in een duurzaamheidsfonds. Dit fonds is voor duurzame initiatieven ten bate van huurders van Casade. Leden van Dakenstroom zijn betrokken bij de vraag hoe de extra opbrengsten uit het duurzaamheidfonds in te zetten om nog meer kostenbesparing te realiseren.

Marco Matheeuwsen van Casade gaat in op Dakenstroom en wat dit betekent voor de energielasten van de huurders die lid zijn. Hij presenteert waarom en hoe Casade een aparte vereniging heeft opgezet. Steeds meer corporaties uit de regio zoeken de samenwerking.

Jan van Kessel van Dakenstroom deelt de ervaring hoe Dakenstroom samenwerkt met de corporatie maar ook met de huurders. Hij gaat in op wat de besparing en het voordeel is voor huurders en welke investeringen zij wensen die gefinancierd worden uit het duurzaamheidsfonds.

Duurzame installaties: Power op je dak!

Op het dak van een woontoren is door de aanwezige installaties vaak maar beperkt plek voor zonnepanelen. Waaien doet het op zo’n hoogte juist vaak wél. PowerNEST, een innovatie van IBIS Power, is een modulair daksysteem dat boven op een woontoren geplaatst kan worden en dat de opwek van wind- en zonne-energie combineert.

Trudo bouwde in het woongebouw Haasje Over op Struijp-S in Eindhoven met 185 sociale huurwoningen waar vanaf oktober 2022 een PowerNest is geplaatst. In het eerste jaar leverde deze 100.000 kWh op aan stroom. Een ouderwetse Philips-gloeilamp zou met deze hoeveelheid energie zo’n 1,6 miljoen uur kunnen branden. Een moderne LED-lamp? Die brandt met 100.000 kWh zo’n 43,5 miljoen uur. Ben jij benieuwd wat de PowerNest in het afgelopen jaar heeft opgewekt en hoe deze stroom wordt ingezet ten bate van huurders. Neem deel aan deze sessie!

Het PowerNEST-dashboard is ontwikkeld door OpenRemote. PowerNEST is het resultaat van het project Trudo Urban Electric Powerplant (TrUE Power), een samenwerking tussen Trudo en de innovatieve ontwikkelaars IBIS Power en OpenRemote. Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij subsidies vanuit het Rijk en de Europese Unie (SDE++ en OPZuid) en dankzij ondersteuning door Stimulus en Real1ze.

Marcel van Dooremalen, Trudo en Ben de Laat, IbisPower delen de ervaring opgedaan bij de ontwikkeling en na oplevering van Haasje Over. Hoe kansrijk is de toepassing van de PowerNext in de sociale woningbouw? Leer van de lessen opgedaan in Eindhoven.
Groene Huisvesters delen de bouwsteen ‘Duurzame installaties’.

Menukaart prestatieafspraken gezond en groen

Corporaties maken prestatieafspraken over de kwaliteit en duurzaamheid van de woningvoorraad. Het volstaat niet langer om de energietransitie los te zien van de materialen die daarvoor nodig zijn. We gaan toe naar een circulaire bouweconomie. Het veranderend klimaat dwingt corporaties klimaatmaatregelen te integreren in plannen. Dit om hittestress of wateroverlast in de woningen te voorkomen.

Matthijs Hulsbosch, Woonstichting ‘thuis en Mirjam la Roi, Woonbedrijf en Joop Ketelaers, Gemeente Eindhoven delen de ervaring opgedaan binnen het duurzaamheidspact waarin in Eindhoven prestatieafspraken zijn vastgelegd. Een integrale benadering tussen energie, klimaat, materiaalgebruik en sociale duurzaamheid. Zij delen wat dit hun en Eindhovense corporaties oplevert. Zo hebben alle corporaties zich aangesloten bij het Building Balance initiatief: van land naar pand, waarbij boeren de isolatiematerialen aan het inzaaien zijn. Zo werken de corporaties bijvoorbeeld met hennep, vlas en paprikastengels als isolatiemateriaal.

Elisabeth Ter Borg deelt tooling voor prestatieafspraken vanuit Building Balance.

Groene Huisvesters delen de bouwsteen ‘Duurzaamheidspact’. Daarnaast gaan zij in op de ‘Menukaart prestatieafspraken klimaatadaptatie en groen’ die zij maakten in opdracht van de Provincie Zuid-Holland.

Deze sessie is ook interessant voor bestuurders, gemeente en huurdersorganisatie, neem deze partners mee naar deze sessie en leer van de praktijk!

Huurders op Groen

Waar is het percentage versteende tuinen het hoogst? Waar kleurt het rood op de kaarten van hittestress en blauw op de kaarten voor wateroverlast? Huurders van corporaties zijn het meest kwetsbaar voor het veranderde klimaat. Hoe maken we huurders bewust van de risico’s? Wat kunnen zij bijdragen aan een groenere woonomgeving? En hoe kunnen we hen daarbij helpen?

Deze vragen staan centraal in programma ‘Huurders op groen’. Groene Huisvesters, de Woonbond en de vereniging Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling (vereniging GDO) met op lokaal niveau Natuur- en Milieucentra (NME-centra) werken hierin samen. Wat kan ‘Huurders op groen’ voor jouw huurders betekenen? Hoe jouw corporatie kan aansluiten, hoor je tijdens de sessie.

Katinka Schlette gaat in op het programma ‘Huurders op Groen’ en wat de samenwerking jou als corporatie, maar vooral de huurders oplevert.
Marlies Dijkstra belicht het perspectief vanuit de woonbond: Waarom en hoe met huurders aan de slag.
Wendy Langemaat, NME de Koppel Hardenberg, gaat in op de deelname aan ‘Huurders op Groen’ en deelt de opbrengsten van een samenwerking met de gemeente om groen coaches op te leiden
Freke Winkelman van Portaal gaat in op het project ’De Groene Golf’.

Corporaties kunnen aanhaken bij ‘Huurders op Groen’. Wil jij meedoen, stuur een mail naar groenehuisvesters@gmail.com.

Neem jouw eigen huurdersorganisatie mee naar deze sessie.