klimaatbestendig – Groene Huisvesters

Arnhemse aanpak Energiearmoede

De energietransitie inzetten om energiearmoede tegen te gaan, is een van de doelstellingen van de Arnhemse Transitievisie Warmte. De samenwerking in Arnhem tussen corporaties, de gemeente, de Energiebank en het buurtklusbedrijf is niet alleen effectief, maar ook goed navolgbaar.

Sanne Meelker van Volkshuisvesting vertelt wat de samenwerking oplevert voor zowel de huurder als de corporatie, en welke inzet Volkshuisvesting levert.

Maarten van ’t Hoog, gemeente Arnhem, belicht de rol van de gemeente.

Marije Ruysch-Koster, Energiebank regio Arnhem, legt uit wat zij huurders kan bieden. De Energiebank regelt onder andere een energiecoach die huurders thuis bezoekt en biedt financiële ondersteuning, bijvoorbeeld via een witgoedregeling.

Het buurtklusbedrijf deelt ervaringen van het uitvoeren van energiebesparingsmaatregelen bij huurders thuis. Het buurtklusbedrijf biedt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zinvol werk, versterkt de sociale cohesie in de wijk en helpt huurders hun lasten te verlagen.

Marlies Dijkstra, Woonbond, vertelt over de programma’s die zij uitrolt om energiearmoede te bestrijden.

Groene Huisvesters delen de bouwsteen ‘Begeleiding op maat’. Neem je huurdersorganisatie en gemeente mee en leer van de Arnhemse aanpak.

Geslaagde start Interreg project Social Holistic Retrofit

Het Interreg-project Social Holistic Retrofit (SHR) ging op 5 november officieel van start in Roosendaal met een goed bezocht evenement. Zo’n 50 deelnemers, waaronder projectpartners, kwamen samen om zich te verdiepen in de energieneutrale verduurzaming van sociale huurwoningen. Na een openingswoord van Karo van Dongen (Alwel), volgden presentaties over de innovatieve aanpak en milieu-impact van het project. In een interactieve sessie verkenden deelnemers ethische keuzes rond duurzaamheid. De dag werd afgesloten met een excursie naar de wijk Kortendijk, waar 145 woningen worden verduurzaamd, inclusief een bezoek aan een modelwoning. Het evenement bood waardevolle inzichten en een sterke start voor het project.

EU-Fondsen en Nederlandse Regelingen benutten

De fondsen vanuit de Europese Unie bieden volop kansen voor corporaties om huurwoningen te verduurzamen. Robin van Leijen, namens Aedes lobbyist in Brussel is goed ingevoerd en deelt graag de mogelijkheden om EU-fondsen te benutten.

Hoe kom je van circulaire pilots naar circulaire werken? Ester van der Sterre en Ilse van Andel hebben vanuit hun ervaring bij woningstichting Eigen Haard en expertise met innovatie en circulair werken een werktraject opgezet om andere corporaties hierbij te helpen. Zij vertellen meer over dit traject.

Geannuleerd: Energiearmoede te lijf met zonnecoöperatie

De bijeenkomst van 27 november gaat helaas niet door vanwege organisatorische redenen. De sessie over Zonnecoöperatie Dakenstroom schuift door naar 14 mei 2025. We voegen deze samen met een ander interessant thema over buurtbatterijen, zodat we een uitgebreid en inspirerend programma kunnen bieden.

We hopen jullie dan te zien!

Zonnecoöperatie Dakenstroom is een vereniging met zonnepanelen op daken van Casade. Zij won met Dakenstroom de Award Natuurinclusief Bouwen en Ontwerpen van Vogelbescherming en Zoogdiervereniging. Casade vervangt samen met diverse partners honderden schuine daken van huurwoningen door een nieuw, goed geïsoleerd dak. En dat gebeurt zó dat de daken energie opwekken, actief bijdragen aan een gezond (groen) klimaat, én plek bieden aan beschermde diersoorten als de vleermuis, de huismus en de gierzwaluw. De aangepakte woningen krijgen meer comfort en huurders hebben er financieel voordeel van. De Dakenstroom-woningen krijgen een dak vol zonnepanelen. De opgewekte energie van deze panelen gaat naar Zonnecoöperatie Dakenstroom. De leden krijgen het voordeel van de opgewekte energie. Ook als zij zelf geen zonnepanelen op hun dak hebben. Lidmaatschap van Zonnecoöperatie Dakenstroom maakt dit mogelijk. De animo onder huurders om lid te worden is groot, inmiddels zijn meer dan 3000 huurders van Casade lid.

Zonnecoöperatie Dakenstroom maakt geen winst. De winst die na aftrek van kosten beschikbaar is, stort zij in een duurzaamheidsfonds. Dit fonds is voor duurzame initiatieven ten bate van huurders van Casade. Leden van Dakenstroom zijn betrokken bij de vraag hoe de extra opbrengsten uit het duurzaamheidfonds in te zetten om nog meer kostenbesparing te realiseren.

Marco Matheeuwsen van Casade gaat in op Dakenstroom en wat dit betekent voor de energielasten van de huurders die lid zijn. Hij presenteert waarom en hoe Casade een aparte vereniging heeft opgezet. Steeds meer corporaties uit de regio zoeken de samenwerking.

Jan van Kessel van Dakenstroom deelt de ervaring hoe Dakenstroom samenwerkt met de corporatie maar ook met de huurders. Hij gaat in op wat de besparing en het voordeel is voor huurders en welke investeringen zij wensen die gefinancierd worden uit het duurzaamheidsfonds.

Duurzame installaties: Power op je dak!

Op het dak van een woontoren is door de aanwezige installaties vaak maar beperkt plek voor zonnepanelen. Waaien doet het op zo’n hoogte juist vaak wél. PowerNEST, een innovatie van IBIS Power, is een modulair daksysteem dat boven op een woontoren geplaatst kan worden en dat de opwek van wind- en zonne-energie combineert.

Trudo bouwde in het woongebouw Haasje Over op Struijp-S in Eindhoven met 185 sociale huurwoningen waar vanaf oktober 2022 een PowerNest is geplaatst. In het eerste jaar leverde deze 100.000 kWh op aan stroom. Een ouderwetse Philips-gloeilamp zou met deze hoeveelheid energie zo’n 1,6 miljoen uur kunnen branden. Een moderne LED-lamp? Die brandt met 100.000 kWh zo’n 43,5 miljoen uur. Ben jij benieuwd wat de PowerNest in het afgelopen jaar heeft opgewekt en hoe deze stroom wordt ingezet ten bate van huurders. Neem deel aan deze sessie!

Het PowerNEST-dashboard is ontwikkeld door OpenRemote. PowerNEST is het resultaat van het project Trudo Urban Electric Powerplant (TrUE Power), een samenwerking tussen Trudo en de innovatieve ontwikkelaars IBIS Power en OpenRemote. Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij subsidies vanuit het Rijk en de Europese Unie (SDE++ en OPZuid) en dankzij ondersteuning door Stimulus en Real1ze.

Marcel van Dooremalen, Trudo en Ben de Laat, IbisPower delen de ervaring opgedaan bij de ontwikkeling en na oplevering van Haasje Over. Hoe kansrijk is de toepassing van de PowerNext in de sociale woningbouw? Leer van de lessen opgedaan in Eindhoven.
Groene Huisvesters delen de bouwsteen ‘Duurzame installaties’.

Menukaart prestatieafspraken gezond en groen

Corporaties maken prestatieafspraken over de kwaliteit en duurzaamheid van de woningvoorraad. Het volstaat niet langer om de energietransitie los te zien van de materialen die daarvoor nodig zijn. We gaan toe naar een circulaire bouweconomie. Het veranderend klimaat dwingt corporaties klimaatmaatregelen te integreren in plannen. Dit om hittestress of wateroverlast in de woningen te voorkomen.

Matthijs Hulsbosch, Woonstichting ‘thuis en Mirjam la Roi, Woonbedrijf en Joop Ketelaers, Gemeente Eindhoven delen de ervaring opgedaan binnen het duurzaamheidspact waarin in Eindhoven prestatieafspraken zijn vastgelegd. Een integrale benadering tussen energie, klimaat, materiaalgebruik en sociale duurzaamheid. Zij delen wat dit hun en Eindhovense corporaties oplevert. Zo hebben alle corporaties zich aangesloten bij het Building Balance initiatief: van land naar pand, waarbij boeren de isolatiematerialen aan het inzaaien zijn. Zo werken de corporaties bijvoorbeeld met hennep, vlas en paprikastengels als isolatiemateriaal.

Elisabeth Ter Borg deelt tooling voor prestatieafspraken vanuit Building Balance.

Groene Huisvesters delen de bouwsteen ‘Duurzaamheidspact’. Daarnaast gaan zij in op de ‘Menukaart prestatieafspraken klimaatadaptatie en groen’ die zij maakten in opdracht van de Provincie Zuid-Holland.

Deze sessie is ook interessant voor bestuurders, gemeente en huurdersorganisatie, neem deze partners mee naar deze sessie en leer van de praktijk!

Huurders op Groen

Waar is het percentage versteende tuinen het hoogst? Waar kleurt het rood op de kaarten van hittestress en blauw op de kaarten voor wateroverlast? Huurders van corporaties zijn het meest kwetsbaar voor het veranderde klimaat. Hoe maken we huurders bewust van de risico’s? Wat kunnen zij bijdragen aan een groenere woonomgeving? En hoe kunnen we hen daarbij helpen?

Deze vragen staan centraal in programma ‘Huurders op groen’. Groene Huisvesters, de Woonbond en de vereniging Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling (vereniging GDO) met op lokaal niveau Natuur- en Milieucentra (NME-centra) werken hierin samen. Wat kan ‘Huurders op groen’ voor jouw huurders betekenen? Hoe jouw corporatie kan aansluiten, hoor je tijdens de sessie.

Katinka Schlette gaat in op het programma ‘Huurders op Groen’ en wat de samenwerking jou als corporatie, maar vooral de huurders oplevert.
Marlies Dijkstra belicht het perspectief vanuit de woonbond: Waarom en hoe met huurders aan de slag.
Wendy Langemaat, NME de Koppel Hardenberg, gaat in op de deelname aan ‘Huurders op Groen’ en deelt de opbrengsten van een samenwerking met de gemeente om groen coaches op te leiden
Freke Winkelman van Portaal gaat in op het project ’De Groene Golf’.

Corporaties kunnen aanhaken bij ‘Huurders op Groen’. Wil jij meedoen, stuur een mail naar groenehuisvesters@gmail.com.

Neem jouw eigen huurdersorganisatie mee naar deze sessie.

Meer dan helft van Nederlanders woont in huis met risico op oververhitting

Gerrolt Ooijman, Directeur bestuurder van Wooncorporatie Wonion, in gesprek met EenVandaag over hitte in woningen.

Samenwerken tegen Oververhitting

Bijna tien miljoen Nederlanders wonen in een huis dat in de zomer te warm kan worden, waaronder zo’n 2 miljoen ouderen. Deze groep loopt daardoor extra gezondheidsrisico’s, zo blijkt uit onderzoek van Investico en EenVandaag. Groene Huisvesters ondersteunt en inspireert woningcorporaties in hun strijd tegen oververhitting in woningen.

Hitte in Woningen
Het onderzoek toont aan dat 2 miljoen ouderen in oververhitte woningen wonen, waaronder 200.000 mensen van 85 jaar of ouder. De zogenoemde ‘TOjuli’ hittescore, die sinds 2021 wordt bijgehouden op energielabels, geeft aan dat een score boven 1.2 betekent dat de woning tijdens warme dagen te veel opwarmt. Dit kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals moeilijk ademhalen en een verhoogde hartslag, wat nog verergerd kan worden door uitdroging en medicatiegebruik.

Voorbeelden uit de Praktijk: Woningcorporatie Plavei in Didam

Woningcorporaties zijn zich bewust van deze risico’s en nemen al maatregelen. Een inspirerend voorbeeld komt van woningcorporatie Plavei in Didam. Na klachten van bewoners van een ouderencomplex heeft Plavei diverse maatregelen getroffen, zoals het constant meten van de temperatuur en het verwijderen van stenen voor de deur, wat tot 10 graden verschil kan maken.

Robin Sommers, beleidsmedewerker duurzaamheid bij Plavei, deelt: “We hebben het platte dak voor de helft wit gespoten en laten klimop tegen de muur groeien. Dit kan tot 7 à 8 graden schelen.”

Noodzaak van Actie en Ondersteuning

Hoogleraar geriatrie Marcel Olde Rikkert van het Radboud UMC benadrukt de noodzaak van een integraal plan om huizen veiliger te maken tegen oververhitting. Hij wijst op de combinatie van voorlichting en structurele aanpassingen als essentiële stappen.

Hoewel woningcorporaties graag meer zouden doen, ontbreken vaak de middelen. Er is weliswaar geld vrijgemaakt voor isolatie, maar dit kan in de zomer juist tot extra opwarming leiden. Daarom zijn er aanvullende richtlijnen en ondersteuning vanuit het Rijk nodig om effectieve hitte-beperkende maatregelen mogelijk te maken.

Hittegroep
We nodigen woningcorporaties uit om hun ervaringen en oplossingen te delen. Samen kunnen we leren en innoveren om de woonomstandigheden voor kwetsbare bewoners te verbeteren.

Neem deel aan onze komende bijeenkomsten op 17 september en 19 november.

Klik hier voor meer informatie en deelname aan de Hittegroep.

Cursus Ambassadeur Klimaatadaptatie & Groen

Als ambassadeur klimaatadaptatie en groen draag je bij aan een groenere en gezondere
leefomgeving. In de cursus gaan deelnemers vanuit het Management, Wijk & Gebiedsbeheer, Beheer
& Onderhoud, Vastgoed & Projectontwikkeling, Leefbaarheid & Klantcontact, Beleid & Strategie en
andere collega’s samen aan de slag. Wij tonen deelnemers het waarom en het hoe van
klimaatadaptatie en groen. Welke maatregelen zijn effectief en hoe verzilver je kans samen met
collega’s, bewoners, gemeente en groenorganisaties in de buurt. Met WUR (Wageningen) werken wij
samen in het Prettig Groen wonen project waaruit deze cursus is ontwikkeld.

In drie blokken van elk 2 uur gaan deelnemers aan de slag om kansen te verzilveren in de directe
woonomgeving (gebied), de woning (gebouw) en met huurders (gebruiker). Cursisten brengen een
concrete casus in en ontvangen advies op maat om bijvoorbeeld hittestress in de woning aan te
pakken, schade aan vastgoed te voorkomen als gevolg van extreme droogte of piekbuien, welke
acties zij kunnen uitvoeren om met bewoners te werken aan groene tuinen en het realiseren van een
groene en gezonde inrichting van de woonomgeving in bestaande of nieuwbouw.

Op 9 april start er een nieuw cursustraject via de Corporatie Academie. Op 25 april plannen we de terugkomdag. Je kunt je aanmelden voor deze cursus via onderstaande button. Deze cursus wordt gegeven door Tessa Werter en Lisa Verhaeghe de Naeyer

Duurzaamheidsakkoord Den Bosch

In Den Bosch werken partijen samen aan het duurzaamheidsakkoord ondertekend door de corporaties, Stedelijk Huurdersplatform (SHP), de gemeente en het waterschap. De corporaties JOOST, BrabantWonen, Zayaz en Mooiland werken onder andere samen aan circulariteit. De eerste actie was, een aantal jaar geleden, om samen de materialen in- en uitstroom in kaart te brengen. Op basis daarvan is een routekaart opgesteld. Daarnaast wisselen zij kennis uit op projectniveau. Partijen zijn bezig met een update van het duurzaamheidsakkoord. Leer van de ervaring in Den Bosch.

De corporaties delen hoe de partijen in Den Bosch samenwerken om meer circulair te werken en gaan in op het duurzaamheidsakkoord en de update daarvan.

Orjan Game, BrabantWonen gaat in op Biobased Boschveld. Een project waar 4 traditioneel vergunde eengezinswoningen zijn ‘omgekat’ tot biobased woningen. BrabantWonen deelt hoe ze dit proces hebben doorlopen en waar ze staan in de uitvoering.

Groene Huisvesters deelt de bouwsteen ‘Databank bouwmaterialen’.

Woningcorporaties helpen om de komende jaren versneld concrete stappen te zetten naar circulair (ver)bouwen. Dat is het doel van het Versnellingslab circulair bouwen, het nieuwe, (meerjarige) leer- en ontwikkelprogramma van Groene Huisvesters, Cirkelstad, Alba Concepts, Aedes en Platform31. Wat het lab jou kan bieden en hoe je als corporatie kunt aansluiten, hoor je tijdens deze sessie.

Voorbeelden uit de Praktijk: Woningcorporatie Plavei in Didam

Noodzaak van Actie en Ondersteuning

HittegroepWe nodigen woningcorporaties uit om hun ervaringen en oplossingen te delen. Samen kunnen we leren en innoveren om de woonomstandigheden voor kwetsbare bewoners te verbeteren.

Cursus Ambassadeur Klimaatadaptatie & Groen

Hittegroep
We nodigen woningcorporaties uit om hun ervaringen en oplossingen te delen. Samen kunnen we leren en innoveren om de woonomstandigheden voor kwetsbare bewoners te verbeteren.