Klimaatadaptie – Groene Huisvesters

De armste wijken zijn de warmste wijken

De vanzelfsprekendheid van klimaatadaptatie

Dossier klimaatadaptatie
Tekst: Madeleen Helmer

Gevolgen van het veranderende klimaat zijn niet meer te voorkomen en zullen de komende decennia nog toenemen. Daarom zijn landen naast grote maatregelen om de CO2 uitstoot te beperken in de energietransitie, nu ook begonnen met aanpassingen aan klimaatverandering: klimaatadaptatie. Veel oplossingen in de woonomgeving liggen erg voor de hand. En bieden niet eens een onaantrekkelijk perspectief.

Het werkt vervreemdend als de waarschuwingen die klimaatwetenschappers al dertig jaar de wereld insturen nieuwsberichten worden: de ongekende neerslag in korte tijd in Zuid Limburg, de Belgische Ardennen en de Duitse Eifel; de hittegolven in Canada en Amerika waar het laatste hitterecord met maar liefst 5 graden is gebroken; de bosbranden in Siberië; de droogte in Madagascar die ruim een miljoen mensen de hongersnood injaagt. En op zoveel meer plaatsen die bij ons het nieuws niet halen, werkt het veranderende weer ontwrichtend.

Klimaatadaptatie begint met kennis over de plaatsen en situaties waar het veranderende klimaat gevolgen kan hebben. De Nationale Klimaatadaptatiestrategie (NAS) die Nederland sinds 2016 heeft, heeft meer dan 100 risico’s geïdentificeerd. Alle gemeenten hebben inmiddels stresstesten gedaan waarmee ze de risico’s binnen hun gemeentelijke grenzen in beeld proberen te krijgen. Daarna zijn risicodialogen met maatschappelijke organisaties, burgers en bedrijven begonnen om te komen tot maatregelen en afspraken om die risico’s te beperken. Steeds meer gemeenten zoeken het klimaatgesprek met woningcorporaties.

De agenda van de woningcorporaties is overvol. Met beperkte financiële middelen staan ze aan de lat om veel nieuwe woningen te bouwen, bij te dragen aan de energietransitie en een deel van het woonbestand te verhuren aan de meest kwetsbaren in onze samenleving, met alle zorg die daarbij komt. Klimaatadaptatie komt daar dan nog bij.

Woningcorporaties staan als sector nog aan het begin om de gevolgen van klimaatverandering voor de sector te begrijpen. Er is landelijk nog geen beleid.

De Groene Huisvesters, een samenwerking tussen corporaties, het ministerie van BZK, VNG, de Woonbond en Aedes om de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad te versnellen, zet zich in om hier verandering in te brengen. Uit een hitte enquête die de Groene Huisvesters in 2020 organiseerde, gaven negen op de tien woningcorporaties aan te weinig kennis te hebben. Wel zijn sinds 1 juli 2021 nieuwe eisen gesteld aan nieuwbouw, die klimaatgevolgen, zoals hitte, meenemen. Maar de meeste woningen staan er al.

Doorzonwoningen
Nederlanders houden van de zon. Dat is goed terug te zien in de naoorlogse woningbouw. We noemen die niet voor niets doorzonwoningen. Bij veel recent gebouwde woningen gaat het raam zelfs tot aan de vloer. Als de zon gaat branden, warmen de woningen op en kunnen daardoor probleem ontstaan. Steeds vaker ontvangen woningcorporaties dan klachten van bewoners. Opvallend genoeg ook van bewoners van nieuwe, goed geïsoleerde woningen. De isolatie houdt de hitte mogelijk wat langer buiten, maar op een gegeven moment slaat het om en komt de hitte de woning niet meer uit.

Er zijn verschillende hitteadaptatie mogelijkheden om de steeds vaker voorkomende hitte op te vangen. Zoals ventileren en buitenzonwering. In de eerder genoemde enquête gaf slechts zeven procent van de woningcorporaties aan zonwering te hebben aangebracht op hun vastgoed. Het is uiteraard een kostenpost, maar kan wel enkele graden opwarming in de woning schelen.

Last maar wel least is de aanschaf van een airco. Steeds meer mensen grijpen naar dit apparaat. De afgelopen twee zomers waren ze niet aan te slepen. Het is zeer effectief voor koelte, maar heeft een hoog energiegebruik en de koelmiddelen zijn meestal agressieve broeikasgassen. Als hulpmiddel voor mensen die extra kwetsbaar zijn voor hitte en geen andere koelingsmogelijkheden hebben, is de airco uiteraard wel een nuttige oplossing.

Een maatregel van een heel andere aard is de groene gevel: de wingerd, blauwe regen, druiven of andere gevelplanten kunnen bij hitte zorgen voor vijf tot zeven graden lagere temperaturen in de woning, zo blijkt uit onderzoek. Dit is een onderbelichte adaptatiemogelijkheid. Je ziet het nog betrekkelijk weinig.

Koelvesten
Als hitte in de woning niet te voorkomen is, is het adaptatiegedrag van de bewoners van groot belang. Een ventilator met een fles met bevroren water dicht bij de plaats waar de bewoner zit of werkt, scheelt enorm in de gevoelstemperatuur. Uiteindelijk gaat het erom dat bewoners niet ziek worden van de hitte. Het nationaal hitteplan geeft duidelijke adviezen: drink voldoende, draag lichte kleding en probeer je lichaam zo koel mogelijk te houden. Vooral de voeten en handen regelmatig koel houden of een handdoek met een icepack in de nek leggen. Koelvesten waren tot voor kort vooral in beeld bij topsporters, maar worden door steeds meer mensen aangeschaft.

En als het binnen echt niet uit te houden is, kun je dan buiten de woning een koele plek vinden? Uit een recent Hitte Belevingsonderzoek van adviesbureau TAUW en andere partijen onder woningcorporaties en gemeenten blijkt dat driekwart van de bewoners in de zomer van 2020 last had van hitte in de woning. Is er dan buiten verkoeling te vinden? Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zou iedereen maximaal 300 meter van een aangename, koele, groene plek moeten wonen. Niet alleen vanwege de hitte, maar omdat het altijd gezond is om dagelijks een tijdje in een groene omgeving te verblijven. Die richtlijn nemen steeds meer gemeenten over. Maar wat blijkt: de armste wijken zijn meestal ook de warmste wijken. Er is te weinig groen of van lage kwaliteit. Een grasveldje met een paar kleine boompjes en wat struiken: ‘schaamgroen’ wordt het al genoemd.

Tegels eruit, groen erin
Niet alleen vanwege de hitte is de buitenruimte van belang. Bij elke hoosbui benadrukt de Deltacommissaris, die leiding geeft aan de uitvoering van het nationaal Deltaprogramma, opnieuw de gevolgen van de verstening: het water kan niet weg met overstromingen tot gevolg. En elke druppel die niet in het riool terecht komt maar rechtstreeks de bodem in gaat, helpt ook tegen de droogte. Kortom tegels eruit, groen erin.

Steeds meer gemeenten en buurtinitiatieven pakken dit op. Buurttuinen, pluktuinen, geveltuinen, stadslandbouw, Tiny forests (kleine bossen), het groeit en bloeit welig. En niet alleen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Maar ook omdat het gezond is om buiten te bewegen, goed is voor vogels en bijen, gezelliger is dan eenzaam thuis te zitten. Het weer wordt extremer, het wordt heter, natter en droger. Maar veel oplossingen liggen ook erg voor de hand. Een groenere en gezonde leefomgeving waarin mensen bij een crisis zoals hitte of een hoosbui naar elkaar omkijken. Dat is geen onaantrekkelijk perspectief.

Madeleen Helmer is projectleider hitteadaptatie bij het Klimaatverbond Nederland (klimaatverbond.nl)

Biobased materialen uit eigen regio

Hoeveel materiaal gebruiken corporaties in Nederland? Waar liggen kansen om meer circulair te werken? Hoe kunnen de bouw en landbouw elkaar helpen om uit de stikstof- en klimaatcrisis te komen? Teeltgewas van eigen bodem is een mooie innovatieve kans voor de landbouw én voor de bouw.

Wonion en Fien Wonen, delen de ervaringen met het toepassen van biobased materialen uit de regio. Zij participeren als één van de partijen om de regionale circulaire economie een impuls te geven.

Woningcorporaties helpen om de komende jaren versneld concrete stappen te zetten naar een circulaire (ver)bouwen. Dat is het doel van het Versnellingslab circulair bouwen, het nieuwe, (meerjarige) leer- en ontwikkelprogramma van Groene Huisvesters, Cirkelstad, Alba Concepts, Aedes en Platform31. Wat het lab jou kan bieden en hoe je als corporatie kunt aansluiten hoor je tijdens deze sessie.

Groene Huisvesters introduceren de start van de Centrifugegroep die zich bezighoudt met een samenwerking op de inkoop van biobased materialen. Wil je meedoen met de gezamenlijke inkoop of het Versnellingslab circulair bouwen, stuur een mail naar Groene Huisvesters. Deze sessie is interessant voor bestuurders.

Deelname aan deze sessie is gratis dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en het ministerie van BZK.

Cursus Ambassadeur Klimaatadaptatie & Groen

Op 7 maart en 30 maart kun je deelnemen aan de Cursus Ambassadeur Klimaatadaptatie en Groen via FLOW.

Het weer in Nederland wordt extremer: hevige regenbuien en lange periodes van hitte en droogte komen steeds vaker voor. Bewoners doen vaker melding van hitteklachten en overlast door extreme buien. Het slim inzetten van een groene woonomgeving kan helpen om deze extremen op te vangen. Er is veel kennis en ervaring beschikbaar en als corporatie sta je er niet alleen voor: ook de gemeente, bewoners, waterschappen en andere partijen zijn actief bezig met slimme oplossingen voor een klimaatadaptieve omgeving. Om de kennis te vertalen naar jouw praktijk, is deze training speciaal voor medewerkers van woningcorporaties. Zodat jij, als klimaatambassadeur, het groene vuur in jouw organisatie kunt ontsteken en laten branden.

Resultaat
De training geeft inspiratie en handvatten om de woonomgeving te vergroenen en de leefbaarheid te verbeteren. Doordat je inzicht hebt in de urgentie, strategieën en groenblauwe maatregelen ten behoeve van klimaatadaptatie en biodiversiteit kun je het gesprek aan met collega’s en bestuurders. Dit kan best lastig zijn! We adviseren je daarom om deze training samen met een collega te volgen. Dan sta je er niet alleen voor. Om deze gesprekken goed aan te kunnen gaan bieden we je een mix van inhoudelijke kennis en casussen en opdrachten vanuit de praktijk.

Doelgroep
Corporatiemedewerkers. In de training gaan alle deelnemers samen aan de slag. Op basis van deskundige ondersteuning wordt je begeleid in de uitwerking van eigen ingebrachte praktijkgerichte casussen.

Werkwijze
De cursus wordt verdeeld over 3 sessies van 2 uur. Op dag 1 ga je aan de slag met theorie in de ochtend deel 1 en in de middag deel 2. Het derde deel vindt 2 weken later plaats. Ter voorbereiding ontvang je een thuiswerkopdracht waarbij je zelf een casus uit de praktijk kunt inbrengen. In deel 3 gaan we met een aantal casussen aan de slag. Komt jouw casus niet aan bod? Niet getreurd: je krijgt van de trainers een persoonlijk advies voor het uitwerken van jouw casus.

De cursus is ontwikkeld in samenwerking tussen Wageningen Universiteit Rearch, Samen Klimaatbestendig en Groene Huisvesters.De cursus is bedoeld als eerste stap naar meer bewustwording m.b.t. het functioneel inzetten van corporatiegroen voor leefbaarheid en duurzaamheid. Wij hopen corporatiemedewerkers hiermee aan het denken en doen te zetten, zodat we in de toekomst vanuit een steeds groenere corporatiepraktijk, samen met jou, verdere stappen in de kennisontwikkeling naar toekomstbestendige sociale woningbouw kunnen zetten.

Excursie: Het groen/blauwe dak op!

Duurzame daken: het groen/blauwe dak op!
19 januari 2023 15:00–17:30

Rhijnspoorplein 1, 1091 GC Amsterdam, Nederland

We hebben in Nederland zo’n 400 km2 aan braakliggende platte daken die zich goed lenen voor energieproductie, wateropvang, stedelijke natuur of als plek om te verblijven. Er liggen dus mooie kansen om op het dak invulling te geven aan maatschappelijke opgaven. Want meer multifunctionele daken, betekent een leefbaarder, klimaatbestendiger, natuurinclusiever Nederland voor ons allemaal.

Zo snel mogelijk, zo veel mogelijk multifunctionele daken in Nederland: daar staat het Nationaal Dakenplan voor. Natuur en Milieufederatie Utrecht stimuleert via haar Servicepunt Duurzame Daken multifunctioneel gebruik van de daken en het Regioplatform Woningcorporaties Utrecht ondersteunt woningcorporaties bij hun zoektocht. Provincie Utrecht heeft een Duurzame Daken Kansenkaart en een aantrekkelijke subsidieregeling. De Groene Huisvesters biedt experts van corporaties gratis activiteiten aan in de Groene Huisvesters Academie.

Hoe kun je als woningcorporatie bijdragen aan de transitie op de daken? Waar begin je? Om maar bij inspiratie te beginnen organiseren we een excursie naar een mooi voorbeeld dak. Op het dak van de Hogeschool van Amsterdam ligt een groen dak waar je kunt verblijven, én dat ook veel regenwater kan bergen.

We nodigen je uit met eigen ogen te komen kijken hoe zo’n dak eruit ziet. Daarna zal Jan Henk Tigelaar een toelichting geven op het proces dat doorlopen is voordat het dak kon worden
getransformeerd. Ook is er volop gelegenheid tot het stellen van vragen. We sluiten af met een borrel waar ook volop gelegenheid is tot gesprek.

Programma

15.00 uur Welkom op Rhijnspoorplein 1, 1091 GC Amsterdam, Nederland
15.15 uur Het dak op, ‘slim-blauw’, toelichting door Jan Henk Tigelaar Rooftop Revolution
15.45 uur Presentaties over (en door):
– Combinatie groen met zonnepanelen: Job Zaal, Solarsedum
– De businesscase: Jan Henk Tigelaar, NDP en RooftopRevolution
– Duurzame Daken Kansenkaart en subsidie: Kira Schaefers, Provincie Utrecht
16.30 uur Resterende vragen
Wat hebben verschillende organisaties te bieden aan woningcorporaties?
Inventarisatie behoefte aan vervolg-bijeenkomsten (excursie / fysiek / online)
17.00 uur Borrel
18.00 uur Afsluiting

Zie link voor de aanmelding en het programma: https://www.utrechtenergieneutraal2050.nl/evenementen.

Huurders op Groen

Groene Huisvesters en vereniging Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling (vereniging GDO), netwerk van Natuur- duurzaamheidscentra (NME-centra), zijn partners in de campagne ‘Een groener Nederland begint in je eigen tuin’. Zij werken samen aan ‘Huurders op groen’ om corporaties en bewoners te bereiken.

De NME-centra verspreid over Nederland openen graag de deuren voor corporaties voor kennismaking en om afspraken te maken over samenwerken in de eigen regio. Zij laten de lokalen kansen zien en brengen graag hun werkzaamheden met bewoners onder de aandacht. Van een cursus tuinieren, excursies naar groene voorbeelden in de buurt tot het samenwerken aan natuurbewuste bewoners.

René Munsters, programmamanager duurzame ontwikkeling bij vereniging GDO, ging in op de NME-netwerken en hoe deze corporaties kunnen helpen om huurders te bereiken en inspireren om groener te leven.

Bart Temme, kwartiermaker bij ZOwonen deelde de aanpak voor Project de Zuidkamer, een samenwerking tussen ZOwonen, CNME De Rollen en andere partijen in de wijk Geleen Zuid. Tijdens de herstructurering van deze wijk worden fysieke, sociale en duurzaamheidsambities in samenhang opgepakt.

Séverine Louf van Stichting De Rollen vertelde over haar rol bij de Zuidkamer. Zo bezoekt ze bewoners van de wijk in en rondom de flats met een handkar. Niet alleen vergroening van tuinen, maar ook groen als verbinder in de buurt staat centraal! Zij werkt aan community building met groen. Het motto is Samen zelf doen met groen: doordat bewoners samen aan de slag gaan met gemeenschappelijk groen ontwikkelt de bewoner zich maar ook de gemeenschap. Juist in de corporatiebuurten vind je gestapelde bouw en versteende tuinen en zijn leefbaarheid en positieve gezondheid thema’s van aandacht. ‘De tuin’ kunnen we breder interpreteren: de openbare ruimte als onze gemeenschappelijke tuin. Doel is om de bewoners te informeren en in gesprek te gaan over de natuur, het milieu en de The Global Goals.

Samenwerking tussen corporaties en huurdersorganisatie is nodig om goede afspraken te maken.

In de middag konden deelnemers een bezoek brengen aan NME-centra. Voel je vrij eens binnen te lopen voor een kennismaking en om afspraken over samenwerking te maken.

Gratis deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en RVO.

Wateropvang op eigen terrein

Ria Koppen, financieel bestuurder van Haag Wonen presenteerde de realisatie van drie binnentuinen die zijn omgetoverd tot groene waterrijke en aantrekkelijke oasen waar bewoners kunnen ontspannen. Tijdens hete perioden vinden bewoners een koele en aangename verblijfsplek. De binnentuinen fungeren als wateropvang en waterberging bij piekbuien. Het Hoogheemraadschap Delfland en Haag Wonen werkten hierin samen, zodat de kosten eerlijk worden verdeeld. Waterberging in corporatiegrond levert maatschappelijk voordeel op. Hoe zorg je ervoor dat dat voordeel terechtkomt bij de corporatie? Het Hoogheemraadschap Delfland werkt in zijn gebied toe naar een samenwerking met corporaties waarbij zij financieel beloond worden voor het opvangen van water op eigen terrein.

Esmee Overtoom van Het Hoogheemraadschap Delfland ging in op de samenwerking met de corporaties in haar werkgebied en in het bijzonder met Haag Wonen. De financiële ruimte van corporaties is beperkt en daarom levert samenwerking met een waterschap meerwaarde op.

Ben je geinteresseerd in de Watergroep waarin vooroplopende corporaties samenwerken aan wateropvang op eigen terrein? Neem contact met ons op!

In de middag was er een excursie naar drie klimaatbestendig gemaakte binnentuinen van Haag Wonen.

Gratis deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en Samen Klimaatbestendig.

Groene wijkaanpak, GWL Terrein

Rochdale presenteerde het Gemeentelijk Waterleiding Terrein in Amsterdam. Mede dankzij een zeer lage parkeernorm en het weren van auto’s uit het gebied, is het GWL-Terrein een heel populair woongebied geworden. Naast speelplekken, gemeenschappelijke (moes)tuinen, privétuinen en ontmoetingsplekken voor bewoners staan er veel bomen en planten. Met dank aan de bewoners zijn de gevels prachtig begroeid. Groene wijken dragen bij aan kwaliteit van leven. Tijdens deze sessie start van Groene wijkengroep waarin koplopende corporaties samenwerken aan vergroening van wijken.

Samenwerking tussen corporaties, huurdersorganisatie en gemeente is nodig om groene wijken te ontwikkelen.

In de middag bezochten wij het GWL-Terrein.

Gratis deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en Samen Klimaatbestendig.

Slotevent Roadshow

“Neem zonwering op in het Nationaal Isolatie Programma” is een van de aanbevelingen van Groene Huisvesters tijdens het Slotevent van de Roadshow Circulariteit en Klimaatadaptatie op 1 juni bij Podium Bloos te Breda. Voorzitter van Groene Huisvesters Karo van Dongen (Alwel) daagde Ferdi Licher (BZK) en Martin van Rijn (Aedes) uit om een verregaande samenwerking op Circulariteit en Klimaatadaptatie tussen corporaties te faciliteren en de aanbevelingen in de praktijk te brengen. Gerrolt Ooijman en Paul Terwisscha deelden de opgehaalde resultaten vanuit de gesprekken met ruim 200 corporatie bestuurders. Zij riepen op om deel te nemen in een living lab circulaire corporaties. Marlou Boerbooms (Groene Huisvesters) presenteerde de opgehaalde inzichten vanuit de 26 regionale netwerken van directeur-bestuurders die Groene Huisvesters in het afgelopen 1,5 jaar bezocht. Hittestress is het meest gehoorde probleem, bestuurders hebben zorg dat door vergaande isolatie de hittestress in hete perioden zal toenemen. Zij riep corporaties op zich aan te sluiten bij de Hitte- en Tuinengroep en deed een oproep om nieuwe living labs te starten rondom groene wijken, huurders op groen en koppelenkansen benutten (daken, renovatie en wateropvang op eigen terrein).

Tijdens deze bijeenkomst werden het ‘pamflet circulaire corporaties’ en de ‘aanbevelingen klimaatadaptatie’ aangeboden aan Ferdi Licher (BZK) en Martin van Rijn (Aedes). Beiden zegden toe een vergaande samenwerking te faciliteren en de thema’s samen verder te brengen.

De ochtend werd afgesloten met een rondleiding door Ronald …, Bas van Rijsbergen en Bas Hoefeijzers (Breda) en Karo van Dongen langs de mooie binnenstedelijke ontwikkelingen in het gebied. Dank aan gemeente Breda voor de ontvangst en bijdrage aan deze dag!

Circulaire Gebiedsontwikkeling

“Van slopen naar oogsten”

Aan de Heuvelstraat in Silvolde realiseerde Wonion een circulaire gebiedsontwikkeling. Dankzij een circulaire aanpak zijn de sloopmaterialen hergebruikt in de nieuwbouw. De gemeente en ketenpartners hebben bijgedragen aan deze circulaire gebiedsontwikkeling. De bewoners zijn vanaf het begin bij de plannen betrokken en wilden graag levensloopbestendige woningen in een groene woonomgeving. 36 woningen uit de jaren 20 en een aantal uit de jaren 50, hadden technische gebreken en een verouderde woningplattegrond is. In de loop van de tijd was het wijkje steeds meer versteend. Met de herontwikkeling wonen bewoners nu comfortabel in een groene omgeving. Het wijkje is aardgasvrij en klimaatadaptief. Auto’s staan niet langer in de straatjes geparkeerd maar gecentreerd en uit het zicht.

Leon Kleingunnewiek en Barend Wassink van Wonion presenteerden de circulaire gebiedsontwikkeling in Silvolde. Hoe betrek je bewoners, collega’s en de gemeente. Hoe werk je samen in de keten?

Jorrit Vervoordeldonk en Merlijn Blok van Metabolic gingen in op de Handreiking circulaire gebiedsontwikkeling die Metabolic heeft ontwikkeld voor corporaties. Deze handreiking wordt komend najaar gepubliceerd.

Hittestress

Bij de helft van de huurders is hitte een thema en bijna tweederde van de corporaties heeft klachten over hittestress van huurders ontvangen. 15% Van de corporaties geeft advies aan de huurder over wat de huurder zelf kan doen zoals water drinken en zonwering aanschaffen. De klachten leiden nog niet tot een structurele hitte aanpak door de woningcorporatie. Corporaties hebben grote behoefte aan meer kennis. Dit zijn de belangrijkste conclusies van de enquête Hittestress van Groene Huisvesters en Samen Klimaatbestendig. In de bouwsteen Hittestress belicht Groene Huisvesters een mooi voorbeeld. In deze sessie met meer dan 100 deelnemers deelden we kennis over hittestress.

Groene Huisvesters participeert met een aantal corporaties in het RAAK project ‘Onderzoek naar maatregelen voor het verminderen van de koelbehoefte in bestaande woningen en de betekenis van de koelbehoefte voor de energietransitie’.

Marieke van der Linde, TAUW en Froukje de Vries, HvA deelden het onderzoek naar hittestress. Madeleen Helmer lichtte de nationale enquête Hittestress toe van Groene Huisvesters en Samen Klimaatbestendig.

Op 10 september is de Kick-off van de Hittegroep. Met deze groep corporaties ontwikkelen we tools om hittestress te voorkomen. Heb jij interesse in deelname in deze Hittegroep, geef je op via onderstaande link.

De Hittegroep bestaat uit een kerngroep van 15 wooncorporaties die zich committeren om te investeren in dit vraagstuk en enkele deskundigen en een peergroup wooncorporaties die op de hoogte willen blijven en kunnen deelnemen aan presentaties.
Voornaamste doelen van de Hittegroep zijn:

•Voorkomen van gezondheidsschade bij huurders en waardedaling van het vastgoed ten gevolge van hitte

•Ontwikkeling van kennis en handelingsperspectieven

•Samenhang versterken met andere maatschappelijke opgaven (energietransitie, projectontwikkeling en gezonde leefomgeving

•Samenwerking versterken met netwerken actief voor een gezonde en groene leefomgeving

•Voorbeelden van het voorkomen van hittestress ophalen en delen.