Artikel Anne Uelderink – Met drie zie je meer dan alleen 

Artikel Anne Uelderink – Met drie zie je meer dan alleen 

Woningcorporaties hebben met grote maatschappelijke uitdagingen, zoals de woningnood en klimaatcrisis te maken. Deze uitdagingen vragen om expertise en innovatie op meerdere terreinen. Daarbij is het voor woningcorporaties actueel en urgent om nauwe samenwerkingen aan te gaan.

In onderstaande link vertelt Anne Uelderink over triple helix samenwerkingen, ook wel de samenwerkingsvorm tussen de overheid, kennisinstellingen en bedrijven genoemd. In het artikel wordt uitgelicht waarom er een meerwaarde voor woningcorporaties wordt gezien in deze vorm van samenwerking. Voorbeelden over een samenwerkingsverband van Brainport Development (in regio Zuidoost-Brabant en vanuit woningcorporatie Wonion (Ulft) zijn uitgewerkt.

Groene wijkaanpak, GWL Terrein

Rochdale presenteerde het Gemeentelijk Waterleiding Terrein in Amsterdam. Mede dankzij een zeer lage parkeernorm en het weren van auto’s uit het gebied, is het GWL-Terrein een heel populair woongebied geworden. Naast speelplekken, gemeenschappelijke (moes)tuinen, privétuinen en ontmoetingsplekken voor bewoners staan er veel bomen en planten. Met dank aan de bewoners zijn de gevels prachtig begroeid. Groene wijken dragen bij aan kwaliteit van leven. Tijdens deze sessie start van Groene wijkengroep waarin koplopende corporaties samenwerken aan vergroening van wijken.

Samenwerking tussen corporaties, huurdersorganisatie en gemeente is nodig om groene wijken te ontwikkelen. 

In de middag bezochten wij het GWL-Terrein.

Gratis deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en Samen Klimaatbestendig.

Hoogwaardig hergebruik van materialen

De materiaalstromen van een corporatie die nodig zijn voor nieuwbouw, renovatie, onderhoud en beheer zijn in beeld gebracht in een aantal regio’s. Deze stromen zijn nu vertaald naar alle corporatiewoningen in Nederland. Indrukwekkend veel materiaal gaat er om in de corporatiesector. Samenwerking tussen corporaties en met de ketenpartners is nodig voor het recyclen van materialen zoals sanitair, dakpannen en gevelonderdelen. Hoogwaardig hergebruik gaat niet vanzelf. 

Barend Wassink (Wonion), Stan van den Thillart (Woonbedrijf) en Jurn de Winter (Portaal) gingen in gesprek over de opgedane ervaring met hoogwaardig hergebruik van materialen.

 Tijdens deze sessie stond circulair werken en het belang van hoogwaardig hergebruik van materialen centraal. We bespraken de onderzoeksresultaten van de materiaalstromen van corporaties en de rol die corporaties kunnen nemen om materialen hoogwaardig te hergebruiken.  

Wytze Kuijper, Cirkelstad ging in op De Nationale Product Catalogus, het platform voor een circulair product alternatief. De producten zijn geregistreerd en gevalideerd door Kiwa. Voor corporaties is er een Buyergroep circulaire bouwmaterialen.  In deze groep werken corporaties en partners samen op de vraag hoe sturing te geven aan het inkopen van circulaire product alternatieven bij (groot)onderhoud, renovatie, nieuwbouw en transformatie van vastgoed.

Gratis  deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en het Ministerie van BZK.

Zonnecoöperatie huurders

Ernst Damen van Thuisvester deelde de ervaring met het opzetten van een zonnecoöperatie voor huurders. Thuisvester werkt samen met Woonkwartier aan deze aanpak en huurders kunnen lid worden. Dit initiatief is ontstaan om ook huurders zónder geschikt dak mee te laten profiteren van zonnestroom. Hoe werkt de nieuwe regeling SCE (Subsidieregeling coöperatieve energieopwekking)? Wat moet je regelen voor een zonnecoöperatie voor huurders? Wat kunnen andere corporaties leren van deze aanpak? Wat zijn de valkuilen?

Marco Matheeuwsen van Casade ging in op Dakenstroom. Casade won met Dakenstroom de Award Natuurinclusief Bouwen en Ontwerpen 2021 van Vogelbescherming en Zoogdiervereniging. In dit programma vervangt Casade samen met diverse partners honderden schuine daken van huurwoningen door een nieuw, goed geïsoleerd dak. En dat gebeurt zó dat de daken energie opwekken, actief bijdragen aan een gezond (groen) klimaat, én plek bieden aan beschermde diersoorten als de vleermuis, de huismus en de gierzwaluw.

De aangepakte woningen krijgen meer comfort en huurders hebben er financieel voordeel van. De Dakenstroom-woningen krijgen een dak vol zonnepanelen. De opgewekte energie van deze panelen gaat naar Zonnecoöperatie Dakenstroom. Alle huurders van Casade kunnen profiteren van de duurzaam opgewekte zonne-energie. Door lid te worden van Zonnecoöperatie Dakenstroom krijgen zij korting op hun energiebelasting. Ook huurders die geen zonnepanelen op hun dak hebben, kunnen meedoen.

Gratis deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en RVO.

Slotevent Roadshow

 

“Neem zonwering op in het Nationaal Isolatie Programma” is een van de aanbevelingen van Groene Huisvesters tijdens het Slotevent van de Roadshow Circulariteit en Klimaatadaptatie op 1 juni bij Podium Bloos te Breda. Voorzitter van Groene Huisvesters Karo van Dongen (Alwel) daagde Ferdi Licher (BZK) en Martin van Rijn (Aedes) uit om een verregaande samenwerking op Circulariteit en Klimaatadaptatie tussen corporaties te faciliteren en de aanbevelingen in de praktijk te brengen. Gerrolt Ooijman en Paul Terwisscha deelden de opgehaalde resultaten vanuit de gesprekken met ruim 200 corporatie bestuurders. Zij riepen op om deel te nemen in een living lab circulaire corporaties. Marlou Boerbooms (Groene Huisvesters) presenteerde de opgehaalde inzichten vanuit de 26 regionale netwerken van directeur-bestuurders die Groene Huisvesters in het afgelopen 1,5 jaar bezocht. Hittestress is het meest gehoorde probleem, bestuurders hebben zorg dat door vergaande isolatie de hittestress in hete perioden zal toenemen. Zij riep corporaties op zich aan te sluiten bij de Hitte- en Tuinengroep en deed een oproep om nieuwe living labs te starten rondom groene wijken, huurders op groen en koppelenkansen benutten (daken, renovatie en wateropvang op eigen terrein).    

Tijdens deze bijeenkomst werden het ‘pamflet circulaire corporaties’ en de ‘aanbevelingen klimaatadaptatie’ aangeboden aan Ferdi Licher (BZK) en Martin van Rijn (Aedes). Beiden zegden toe een vergaande samenwerking te faciliteren en de thema’s samen verder te brengen.

De ochtend werd afgesloten met een rondleiding  door Ronald …, Bas van Rijsbergen en Bas Hoefeijzers (Breda) en Karo van Dongen langs de mooie binnenstedelijke ontwikkelingen in het gebied. Dank aan gemeente Breda voor de ontvangst en bijdrage aan deze dag!

 
Previous slide
Next slide

Circulair versnellen

Nederland Circulair in 2050 is een forse ambitie die het Rijk heeft gesteld. Wat betekent dit voor corporaties? Hoe hoog moet je de lat leggen om deze ambitie te bereiken? Om hier concreet antwoord op te geven is vanuit BZK en Cirkelstad het programma Samen Versnellen opgezet dat toewerkt naar het ondertekenen van het convenant: ‘Circulair bouwen: Het nieuwe normaal’ in 2023.

Het Nieuwe Normaal wordt bepaald door projecten te evalueren aan de hand van een evaluatietool. Deze tool is ontwikkeld door Copper8, Alba Concepts, Metabolic, TU Delft en Accez. De focus van de tool ligt op materialen, maar hierin zijn ook vragen opgenomen rondom de thema’s energie, water, sociale aspecten en management. De uitkomsten van de evaluaties worden vertaald naar een minimale score voor circulair bouwen ofwel ‘Het nieuwe normaal’ én ook een excellente score: ‘Het nieuwe normaal excellent’. Op dit moment is de 0.2-versie van ‘Het nieuwe normaal’ beschikbaar, in het voorjaar 2022 volgt versie 0.3. Circulair bouwen gaat uiteraard verder dan sturen op technische prestaties en vraagt ook aandacht voor een andere procesaanpak. De audit en het bijbehorende evaluatie gesprek bieden inzicht in leer- en verbeterpunten op projectniveau. Ook biedt het inzicht in versnellers en barrières op programmaniveau.

Wytze Kuijper, Cirkelstad, ging in op ‘Het Nieuwe Normaal’ en hoe je als corporatie kan meedoen. Meer dan 15 corporaties hebben al een audit laten uitvoeren en 30 corporaties zijn vanuit de City Deal aangesloten bij ‘Het Nieuwe Normaal’ en leren van de evaluatie van hun project. Tessa Verhulst, Alba Concepts, deelde de inzichten die zijn opgedaan uit de audits en geeft een doorkijk naar hoe je aan de slag kunt met Het Nieuwe Normaal. 

Gerrolt Ooijman, directeur-bestuurder van Wonion en Paul Terwisscha, directeur-bestuurder van Volksbelang Helmond, gingen in gesprek waarom zij zich aansluiten in de Buyer Groep voor woningcorporaties en het Nieuwe Normaal begeleidt door het Kennisplatform Cirkelstad. Wat betekent dit voor hun organisatie? Hoe verzilver je kansen om meer circulair te werken? En wat levert samenwerken jou als organisatie op? Wat heb je nodig van collega’s en andere partners? Zij gingen in op laaghangend fruit en de stappen die zij zetten. 

Gratis deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en het Ministerie van BZK.

Tuinen

Welke aanpakken en tools gebruiken corporaties om huurders te stimuleren de tuin te vergroenen? Wat levert de samenwerking met de gemeente op? Leidt een gemeentelijke verordening tot een groenere tuin?

Groene Huisvesters Tuinengroep presenteert de Toolbox Tuinen. Een inkijk in 16 inspirerende verhalen en voorbeelden van corporaties die met bewoners en tuinen aan de slag zijn gegaan. Samen Klimaatbestendig neemt je mee in de Campagne Een groene Nederland begint in je eigen tuin, die zich ook richt op huurders.


Ymere presenteert de resultaten van een groen onderzoek in Almere en vertelt over hoe ze vervolgens aan de slag gaan met de aanpak van verwaarloosde tuinen.

De gemeente Breda presenteert ‘Breda stad in een park’ en de samenwerking met de corporaties. Alwel gaan in op de tuinenaanpak van Alwel.

In de middag kun je mee op excursie naar Breda met een wandeling door CrossMark gebied. Geef je vooraf op via deze aanmeldlink voor de excursie (dus je meldt je apart voor de excursie aan). Je bent in de ochtend al welkom op de locatie om het ochtendprogramma via een beeldscherm te volgen. Wij zorgen voor een broodje. Je ontvangt in de week voorafgaand aan de excursie informatie over het programma op locatie.

De Tuinengroep gaat in 2023 door met haar activiteiten. Wil jij aansluiten bij de 20 corporaties die al actief zijn in de Tuinengroep? Stuur een mail naar Groene Huisvesters.

Neem jouw huurdersorganisatie mee naar deze sessie en leer van de praktijk!
Gratis dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en Samen Klimaatbestendig.

In de middag kan je mee op excursie naar Breda met een wandeling door CrossMark gebied. Geef je vooraf op via de aanmeldlink voor deze excursie. Je bent in de ochtend al welkom op de locatie om het ochtendprogramma via een beeldscherm te volgen. Wij zorgen voor een broodje. Je ontvangt in de week voorafgaand aan de excursie informatie over het programma op locatie.

Nudging voor duurzaamheid

Tonny van de Ven, voorzitter Raad van Bestuur van Alwel ging in op de resultaten van haar thesis over de inzet van gedragswetenschappen om bewoners mee te nemen in de energietransitie. Graag gaan we het gesprek aan met de deelnemers vanuit de kennis die beschikbaar is. Hoever kan een corporatie gaan in gedragssturing? Wat is het spanningsveld tussen het corporatiebelang om plannen te realiseren en de individuele keuze van een bewoner? Wat levert nudging op? Hoe doe je dat? En hoe draag je eraan bij dat een bewoner ook daadwerkelijk kosten bespaart? 
 
Alwel probeert het bewoners makkelijker te maken om te kiezen voor energiebesparende maatregelen. Daarnaast helpt zij bij kostenbesparing. Anke Struijs, Alwel deelde haar ervaring met de Eerste Hulp bij Kosten, een bespaartool voor bewoners.
 

Meer info
Wil je verder meedenken op dit thema, we inventariseren via dit formulier animo voor een focusgroep ‘samenwerken met bewoners/ nudging’. Op 30 november kun je aansluiten bij de sessie van Groene Huisvesters ‘Bewonerscommunicatie duurzame warmtebron’.
In 2020 publiceerde Groene Huisvesters een bouwsteen ‘Prestatieafspraken bewustwording energiegedrag‘.

Gratis dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en RVO

Tuinen

 

Vanuit de Groene Huisvesters Tuinengroep presenteert Yoeri Nelis de Toolbox met mooie voorbeelden van het vergroenen van privétuinen van huurders. In de Tuinengroep werken 16 corporaties samen om hun aanpakken en acties op te halen en landelijk te delen. Marloes van der Stroom deelt de aanpak van De leeuw van Putten om via de huurovereenkomst afspraken te maken met huurders over groene tuinen. Eva van Groenigen, Ymere licht de aanpak ‘sociaal tuinieren’ toe. Erik ten Caat deelt de ‘voorbeeldtuinen van Domesta’

Groene Huisvesters is één van de partners in de Campagne Een groen Nederland begint in je eigen tuin. Wat deze campagne kan betekenen voor jouw huurders vertelt Mirko van Ingen van Samen Klimaatbestendig. Hij geeft een blik op de toekomst, want de Tuinengroep gaat in 2022 door met haar activiteiten. Wil jij deelnemen aan de Tuinengroep en helpen mooie aanpakken en tools te ontsluiten voor alle corporaties? Wil je leren van mooie aanpakken om tuinen van huurders te vergroenen, neem deel aan deze sessie. Neem jouw eigen huurdersorganisatie of partners mee naar deze sessie en leer van de praktijk.

In de middag brengen wij een bezoek aan de Floriade in Almere. Uiteraard volgen wij de coronaregels. Daarom ontvangen de deelnemers die zich hebben opgegeven voor de ochtendsessie in de week voorafgaand aan deze sessie informatie over het middagprogramma.

Gratis dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en Samen Klimaatbestendig.

Circulair Eigen Haard, Hoe dan?

 

Eigen Haard deelt de ervaring met bijna 4 jaar werken aan circulariteit. Ilse van Andel en Fred Springintveld gaan in op de geleerde lessen. Hoe is Eigen Haard gestart met pilots om circulair werken te integreren in de opgave? Hoe heeft zij de opgedane ervaring ingezet voor vervolgprojecten? Wat heb je nodig om circulaire stappen te maken? Het meenemen van collega’s richting circulair werken kost tijd, maar versnelt de implementatie. De ketenpartners zijn onmisbaar om meer circulair te werken. Hoe zorg je voor draagvlak? Hoe selecteer je partners in de bouw- en installatiebranche die meedenken en circulaire kansen helpen verzilveren. Wat betekent dit voor de uitvraag en de samenwerking?

Jurn de Winter, Portaal en Hester ten Zijthoff, Ymere brengen hun ervaring in met circulair werken. Vanuit Portaal is Jurn de Winter actief in meerder Buyersgroepen zoals de circulaire keuken, biobased materialen en het cv-pact. Vanuit Ymere is Hester ten Zijthoff projectleider van een circulaire renovatie van Bavodorp te Haarlem met 288 vooroorlogse woningen.

Benut de samenwerking met ketenpartners om meer circulair te werken. Neem jouw eigen partners mee naar deze sessie en leer van de praktijk.

Gratis dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en het Ministerie van BZK.