Circulariteit – Groene Huisvesters

De CV-Ketel als materialenbron

In Amsterdamse huurwoningen worden elk jaar 15.000 cv-ketels vervangen. Zijn cv-ketels opnieuw te gebruiken en hoe organiseer je dat? Wat levert samenwerken op het benutten van de materialen uit de cv-ketels de corporaties op?

Eigen Haard gaat in op de ervaring met het opnieuw gebruiken van cv-ketels. Wytze Kuijper van Cirkelstad gaat in op de samenwerking tussen corporaties en de markt om cv-ketels te benutten als materialenbron. Niels van Olffen vertelt over de circulaire kansen die corporaties die deelnemen aan het programma van Ketel voor even kunnen benutten. Voorkomen dat onnodig nieuwe ketels aangeschaft worden is de missie.

Woningcorporaties helpen om de komende jaren versneld concrete stappen te zetten naar circulair (ver)bouwen. Dat is het doel van het Versnellingslab circulair bouwen, het nieuwe, (meerjarige) leer- en ontwikkelprogramma van Groene Huisvesters, Cirkelstad, Alba Concepts, Aedes en Platform31. Wat het lab jou kan bieden en hoe je als corporatie kunt aansluiten, hoor je tijdens deze sessie.

Groene Huisvesters introduceren de start van de Centrifugegroep die zich bezighoudt met een samenwerking op de inkoop van circulaire installaties.
Wil je meedoen met de gezamenlijke inkoop van circulaire installaties of het Versnellingslab circulair bouwen, stuur een mail naar Groene Huisvesters.

Deze sessie is interessant voor bestuurders.

Gratis dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en RVO.

Bewoners & Circulair Bouwen

Hoe creëer je draagvlak bij bewoners voor hergebruikte en biobased materialen? Wat vinden bewoners van houtbouw woningen? Of van een wc-pot die wordt hergebruikt? Welke tips en tricks geven corporaties die hiermee ervaring opdeden?

Woningcorporaties helpen om de komende jaren versneld concrete stappen te zetten naar een circulaire (ver)bouwen. Dat is het doel van het Versnellingslab circulair bouwen, het nieuwe, (meerjarige) leer- en ontwikkelprogramma van Groene Huisvesters, Cirkelstad, Alba Concepts, Aedes en Platform31. Wat het lab jou kan bieden en hoe je als corporatie kunt aansluiten, hoor je tijdens deze sessie.

Wil je meedoen met het Versnellingslab circulair bouwen, meld je aan via deze link!

Benut de samenwerking met ketenpartners om meer circulair te werken. Neem jouw eigen partners mee naar deze sessie!

Gratis dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en RVO

Circulaire Ketensamenwerking

Ketensamenwerking is een voorwaarde om circulair te kunnen werken. Maar hoe organiseer je dat? Is jouw corporatie bezig om meer circulair te werken?

Ilse Van Andel, Eigen Haard, Vincent van Huijgevoort, Portaal en Matthijs Hulsbosch, Woonstichting ’thuis delen hun ervaring met circulair werken.

Hoe zet je de eerste stappen, bouw je ervaring op, neem je collega’s mee, hoe vraag je circulair uit en werk je samen met ketenpartners.

Het Versnellingslab heeft als doel Woningcorporaties te helpen in de komende jaren versneld concrete stappen te zetten naar een circulaire bouw. Het meerjarige leer- en ontwikkelprogramma van Groene Huisvesters, Cirkelstad, Alba Concepts. Aedes vereniging van woningcorporaties en Platform31. Wat het lab jou kan bieden en hoe je als corporatie kunt aansluiten, hoor je tijdens deze sessie.

Daarnaast introduceren we de start van de Centrifugegroep die zich bezighoudt met een samenwerking op de inkoop van circulair glas.

Benut de samenwerking met ketenpartners om meer circulair te werken. Neem jouw eigen partners mee naar deze sessie!

Deelname aan deze sessie is gratis dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en Netherlands Enterprise Agency (RVO).

Biobased bouwmaterialen

Loraine Westerneng, greeninclusive gaat in op de productie en de gesloten regionale keten van vezelhennepisolatie; van agrariër tot eindproduct. Larson van Dijk, Nieman Raadgevende Ingenieurs, presenteert de resultaten van het onderzoek naar brandveiligheid van diverse biobased isolatiematerialen toegepast in houtbouwsystemen.

Gerrolt Ooijman, directeur-bestuurder van Wonion en Elisabeth ter Borg, directeur-bestuurder van FienWonen gaan in gesprek over het nut en de noodzaak om biobased materialen toe te passen. Waarom kies je als bestuurder voor deze toepassing, wat zijn de kansen en wat zijn de risico’s. Hoe neem je ketenparters mee of omgekeerd, hoe geef je innovatieve nieuwe partners een kans?

Vanuit de Buyersgroep biobased bouwmaterialen deelt Thomas van der Vlis, De Alliantie, de ervaring met onderlinge samenwerking tussen corporaties en de bouwketen.

Wytze Kuijper, Cirkelstad gaat in op De Nationale Product Catalogus. Welke biobased materialen zijn er, hoe maak je een afweging tussen bijvoorbeeld vlas- of schapenwol of producten van de lisdodde? Wat zijn de kansen en wat zijn de belemmeringen of risico’s bij de toepassing? En hoe neem je je bestuurder en collega’s mee? Leer van de ervaring van corporaties die jou hierin voorgaan!

Deze sessie is ook interessant voor directeur-bestuurders! Samenwerking tussen corporaties en haar bouwpartners is nodig om resultaten te behalen. Neem jouw eigen ketenpartner mee naar deze sessie en leer van de praktijk!

Gratis deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en het Ministerie van BZK.

Versnellingslab Circulair bouwen

Rutger Buch van Cirkelstad opende de sessie met de Ambitie van Het Rijk ‘Het nieuwe normaal’: Nederland Circulair in 2050. Om deze ambitie te bereiken voor de bouwsector, is versnelling nodig. Versnelling op het inhoudelijke vlak: ‘Wat verstaan we onder circulaire bouwen en tot hoe ver moeten we gaan?’. En versnelling op het economische vlak: ‘Gaat deze markt wel ontstaan en zijn er voldoende referenties?’

Met het Versnellingslab Circulair bouwen, het nieuwe, (meerjarige) leer- en ontwikkelprogramma dat Alba Concepts, Groene Huisvesters, Cirkelstad en Platform31 vanaf het najaar van 2022 gezamenlijk aanbieden worden Woningcorporaties geholpen om concrete stappen te zetten naar een circulaire praktijk bij het (ver)bouwen.

Veel corporaties zien circulair (ver)bouwen inmiddels als één van de speerpunten voor de komende jaren. Maar vrijwel allemaal worstelen ze met de verankering ervan in hun beleid en werkprocessen. De kennis over circulair (ver)bouwen is gefragmenteerd en lastig toegankelijk en de regelgeving biedt onvoldoende houvast. Het Versnellingslab Circulair Bouwen werd gepresenteerd door Fons Lustenhouwer van Platform31.

Het lab hangt samen met drie (online) masterclasses op de thema’s 1) introductie ‘Het Nieuwe Normaal’, 2) monitoring, meten en sturen en 3) circulair inkopen en samenwerking. Dit programma werd gepresenteerd door Jip van Grinsven van Alba Concepts.

Meld je aan voor deelname aan dit programma via bovenstaande button.

Gratis deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en het Ministerie van BZK.

Artikel Anne Uelderink – Met drie zie je meer dan alleen

Woningcorporaties hebben met grote maatschappelijke uitdagingen, zoals de woningnood en klimaatcrisis te maken. Deze uitdagingen vragen om expertise en innovatie op meerdere terreinen. Daarbij is het voor woningcorporaties actueel en urgent om nauwe samenwerkingen aan te gaan.

In onderstaande link vertelt Anne Uelderink over triple helix samenwerkingen, ook wel de samenwerkingsvorm tussen de overheid, kennisinstellingen en bedrijven genoemd. In het artikel wordt uitgelicht waarom er een meerwaarde voor woningcorporaties wordt gezien in deze vorm van samenwerking. Voorbeelden over een samenwerkingsverband van Brainport Development (in regio Zuidoost-Brabant en vanuit woningcorporatie Wonion (Ulft) zijn uitgewerkt.

Met drie zie je meer dan alleen – artikel Anne Uelderink

Hoogwaardig hergebruik van materialen

De materiaalstromen van een corporatie die nodig zijn voor nieuwbouw, renovatie, onderhoud en beheer zijn in beeld gebracht in een aantal regio’s. Deze stromen zijn nu vertaald naar alle corporatiewoningen in Nederland. Indrukwekkend veel materiaal gaat er om in de corporatiesector. Samenwerking tussen corporaties en met de ketenpartners is nodig voor het recyclen van materialen zoals sanitair, dakpannen en gevelonderdelen. Hoogwaardig hergebruik gaat niet vanzelf.

Barend Wassink (Wonion), Stan van den Thillart (Woonbedrijf) en Jurn de Winter (Portaal) gingen in gesprek over de opgedane ervaring met hoogwaardig hergebruik van materialen.

Tijdens deze sessie stond circulair werken en het belang van hoogwaardig hergebruik van materialen centraal. We bespraken de onderzoeksresultaten van de materiaalstromen van corporaties en de rol die corporaties kunnen nemen om materialen hoogwaardig te hergebruiken.

Wytze Kuijper, Cirkelstad ging in op De Nationale Product Catalogus, het platform voor een circulair product alternatief. De producten zijn geregistreerd en gevalideerd door Kiwa. Voor corporaties is er een Buyergroep circulaire bouwmaterialen. In deze groep werken corporaties en partners samen op de vraag hoe sturing te geven aan het inkopen van circulaire product alternatieven bij (groot)onderhoud, renovatie, nieuwbouw en transformatie van vastgoed.

Gratis deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en het Ministerie van BZK.

Zonnecoöperatie huurders

Ernst Damen van Thuisvester deelde de ervaring met het opzetten van een zonnecoöperatie voor huurders. Thuisvester werkt samen met Woonkwartier aan deze aanpak en huurders kunnen lid worden. Dit initiatief is ontstaan om ook huurders zónder geschikt dak mee te laten profiteren van zonnestroom. Hoe werkt de nieuwe regeling SCE (Subsidieregeling coöperatieve energieopwekking)? Wat moet je regelen voor een zonnecoöperatie voor huurders? Wat kunnen andere corporaties leren van deze aanpak? Wat zijn de valkuilen?

Marco Matheeuwsen van Casade ging in op Dakenstroom. Casade won met Dakenstroom de Award Natuurinclusief Bouwen en Ontwerpen 2021 van Vogelbescherming en Zoogdiervereniging. In dit programma vervangt Casade samen met diverse partners honderden schuine daken van huurwoningen door een nieuw, goed geïsoleerd dak. En dat gebeurt zó dat de daken energie opwekken, actief bijdragen aan een gezond (groen) klimaat, én plek bieden aan beschermde diersoorten als de vleermuis, de huismus en de gierzwaluw.

De aangepakte woningen krijgen meer comfort en huurders hebben er financieel voordeel van. De Dakenstroom-woningen krijgen een dak vol zonnepanelen. De opgewekte energie van deze panelen gaat naar Zonnecoöperatie Dakenstroom. Alle huurders van Casade kunnen profiteren van de duurzaam opgewekte zonne-energie. Door lid te worden van Zonnecoöperatie Dakenstroom krijgen zij korting op hun energiebelasting. Ook huurders die geen zonnepanelen op hun dak hebben, kunnen meedoen.

Gratis deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en RVO.

Slotevent Roadshow

“Neem zonwering op in het Nationaal Isolatie Programma” is een van de aanbevelingen van Groene Huisvesters tijdens het Slotevent van de Roadshow Circulariteit en Klimaatadaptatie op 1 juni bij Podium Bloos te Breda. Voorzitter van Groene Huisvesters Karo van Dongen (Alwel) daagde Ferdi Licher (BZK) en Martin van Rijn (Aedes) uit om een verregaande samenwerking op Circulariteit en Klimaatadaptatie tussen corporaties te faciliteren en de aanbevelingen in de praktijk te brengen. Gerrolt Ooijman en Paul Terwisscha deelden de opgehaalde resultaten vanuit de gesprekken met ruim 200 corporatie bestuurders. Zij riepen op om deel te nemen in een living lab circulaire corporaties. Marlou Boerbooms (Groene Huisvesters) presenteerde de opgehaalde inzichten vanuit de 26 regionale netwerken van directeur-bestuurders die Groene Huisvesters in het afgelopen 1,5 jaar bezocht. Hittestress is het meest gehoorde probleem, bestuurders hebben zorg dat door vergaande isolatie de hittestress in hete perioden zal toenemen. Zij riep corporaties op zich aan te sluiten bij de Hitte- en Tuinengroep en deed een oproep om nieuwe living labs te starten rondom groene wijken, huurders op groen en koppelenkansen benutten (daken, renovatie en wateropvang op eigen terrein).

Tijdens deze bijeenkomst werden het ‘pamflet circulaire corporaties’ en de ‘aanbevelingen klimaatadaptatie’ aangeboden aan Ferdi Licher (BZK) en Martin van Rijn (Aedes). Beiden zegden toe een vergaande samenwerking te faciliteren en de thema’s samen verder te brengen.

De ochtend werd afgesloten met een rondleiding door Ronald …, Bas van Rijsbergen en Bas Hoefeijzers (Breda) en Karo van Dongen langs de mooie binnenstedelijke ontwikkelingen in het gebied. Dank aan gemeente Breda voor de ontvangst en bijdrage aan deze dag!

Previous slide

Next slide

Circulair versnellen

Nederland Circulair in 2050 is een forse ambitie die het Rijk heeft gesteld. Wat betekent dit voor corporaties? Hoe hoog moet je de lat leggen om deze ambitie te bereiken? Om hier concreet antwoord op te geven is vanuit BZK en Cirkelstad het programma Samen Versnellen opgezet dat toewerkt naar het ondertekenen van het convenant: ‘Circulair bouwen: Het nieuwe normaal’ in 2023.

Het Nieuwe Normaal wordt bepaald door projecten te evalueren aan de hand van een evaluatietool. Deze tool is ontwikkeld door Copper8, Alba Concepts, Metabolic, TU Delft en Accez. De focus van de tool ligt op materialen, maar hierin zijn ook vragen opgenomen rondom de thema’s energie, water, sociale aspecten en management. De uitkomsten van de evaluaties worden vertaald naar een minimale score voor circulair bouwen ofwel ‘Het nieuwe normaal’ én ook een excellente score: ‘Het nieuwe normaal excellent’. Op dit moment is de 0.2-versie van ‘Het nieuwe normaal’ beschikbaar, in het voorjaar 2022 volgt versie 0.3. Circulair bouwen gaat uiteraard verder dan sturen op technische prestaties en vraagt ook aandacht voor een andere procesaanpak. De audit en het bijbehorende evaluatie gesprek bieden inzicht in leer- en verbeterpunten op projectniveau. Ook biedt het inzicht in versnellers en barrières op programmaniveau.

Wytze Kuijper, Cirkelstad, ging in op ‘Het Nieuwe Normaal’ en hoe je als corporatie kan meedoen. Meer dan 15 corporaties hebben al een audit laten uitvoeren en 30 corporaties zijn vanuit de City Deal aangesloten bij ‘Het Nieuwe Normaal’ en leren van de evaluatie van hun project. Tessa Verhulst, Alba Concepts, deelde de inzichten die zijn opgedaan uit de audits en geeft een doorkijk naar hoe je aan de slag kunt met Het Nieuwe Normaal.

Gerrolt Ooijman, directeur-bestuurder van Wonion en Paul Terwisscha, directeur-bestuurder van Volksbelang Helmond, gingen in gesprek waarom zij zich aansluiten in de Buyer Groep voor woningcorporaties en het Nieuwe Normaal begeleidt door het Kennisplatform Cirkelstad. Wat betekent dit voor hun organisatie? Hoe verzilver je kansen om meer circulair te werken? En wat levert samenwerken jou als organisatie op? Wat heb je nodig van collega’s en andere partners? Zij gingen in op laaghangend fruit en de stappen die zij zetten.

Gratis deelname dankzij een bijdrage van Aedes, Groene Huisvesters en het Ministerie van BZK.