Op 1 februari bogen zich ruim 30 corporatie experts over de ‘Ambitie naar een CO2 neutrale huurwoningen’. Onder bezielende leiding van Ronald Franken, Aedes, Adviseur Duurzaamheid en Energiebesparing, Marco Kersing, OFW, Manager Projecten en Ingrid Pierik, Wonion, Beleidsadviseur Techniek werkten de deelnemers aan drie thema’s. Ronald Franken begeleidde de sessie Aedes Agenda duurzaamheid: ‘CO2 neutrale energievoorziening van de woningvoorraad’ en haalde praktijkervaring van de deelnemers op. Op 21 december gaven de bestuurders van Groene Huisvesters input op deze agenda. Op 8 februari ronden de bestuurders hun advies aan het Aedes bestuur af.
Marco Kersing begeleidde de sessie over de route naar energieneutraliteit. OFW heeft label B behaald en het beleid “OFW op weg naar Energieneutraal” in 2040 in uitvoering. De bewoners hebben nu gemiddeld 500 m2 gas bespaard. Dit maakt OFW de corporatie met de relatief de laagste energielasten in Nederland. Monitoring toont aan het rebound effect (waardoor de woning warmer wordt na de investering in maatregelen en de besparing tegenvalt) ontbreekt. OFW geeft twee verklaringen: de huurdersorganisatie faciliteert energiebesparend gedrag en de huurder heeft inzicht in het werkelijk verbruik. Gemiddeld 1000 m2 gas kan de huurder nog besparen. OFW zet hierin nu stappen door het aanbrengen van zonnepanelen en bij renovatie een nieuwe buitenschil met extra dikke isolatie.
Tijdens de sessie zijn drie routes om te komen tot energieneutraliteit verkend:
1. Stapsgewijs opbouwen vanuit een heldere vastgoedstrategie en duurzaamheidsambitie (No-regret aanpak)
2. In een keer naar NOM (Stroomversnellingsaanpak)
3. Werken naar energiezuinige woningen (Energielabel A/B) en vervolgens met partners werken aan duurzame energie/warmteopwekking op gebiedsniveau.
In de werksessies kwam het volgende naar voren:
· De corporaties werken aan duurzaamheid meer of minder vanuit een visie.
· De tijdshorizon van dat beleid, de mate waarin dit beleid smart is geformuleerd en de mate van integrale aanpak, verschilt. Door enkele corporaties wordt langjarig aan duidelijke energiebesparingsdoelstellingen gewerkt. Er zijn corporaties die nog moeten beginnen en vooral budget en ambitie toegekend hebben gekregen om het te gaan doen. Zeker voor de corporaties die gaan beginnen, is het lastig om de juiste stappen te zetten.
· De corporaties gaan vooral voor de eerste route (No-regret, veel renovaties naar label A/B). Er worden NOM projecten uitgevoerd ‘om innovatie te stimuleren, als proef, om ervaring opdoen, voor nieuwbouw’.
· Bij de no-regret aanpak worstelen de corporaties met de juiste tussenstappen. Welke stappen voorkomen desinvesteringen? Wij kwamen gezamenlijk tot de conclusie dat de goede stappen per corporatie en zelfs per complex of binnen een complex kunnen verschillen. De complex strategie bepaalt de goede tussenstappen en een goede bijdrage aan de organisatiedoelen. De Trias energetica als denkrichting kreeg bijval vanuit de groepen.
· Binnen de no-regret aanpak zien we een elementenaanpak zoals bij kozijnvervanging het toepassen van triple glas of een aanpak waarin de natuurlijke momenten benut worden. OFW kiest ervoor om de werkzaamheden ineens uit te voeren.
· Er zijn een aantal corporaties die woningen hebben aangesloten op bestaande warmtenetwerken. Sommigen zijn op constructieve wijze in overleg zijn om te komen tot een duurzaam warmtenetwerk (route 3) terwijl anderen de stadsverwarmingsaanbieders eerder als een belemmering ervaren.
Ingrid Pierik begeleidde de sessie over het proces om te komen tot energieneutraliteit. Wonion zet in op energieneutrale woningen en betrekt de bewoners hierop. Wonion heeft met corporaties in haar omgeving een samenwerking gezocht via de Natural Step om het proces naar tot een energieneutraal Wonion in te richten. Hierdoor ontstaan er binnen Wonion en haar omgeving een gedeelde taal en een gezamenlijke ambitie. Ingrid roept op om te starten en de samenwerking op te zoeken. Het geeft positieve energie en samen bereik je meer. De werksessie heeft twee vragen: wat neem je morgen mee naar je organisatie en waarmee ga je morgen aan de slag. Ook in deze sessie viel het onderlinge verschil tussen corporaties op. De ene corporatie heeft meer stappen te zetten in om te komen tot een duurzame ambitie, beleid naar CO2 neutraal, integratie in assetmangement, uitvoering en samenwerking met bewoners. Ook de de ambitie vanuit de gemeenten en de prestatieafspraken verschillen. Samenwerking met de bewoner zodat ook daadwerkelijk een energiebesparing bereikt wordt, medestanders zoeken binnen je eigen organisatie, ketensamenwerking en kennisdeling met anderen waren de meest gehoorde vervolgstappen. Aan ondersteuning is behoefte om dieper in te gaan op de natural step en deze procesaanpak te benutten bij vervolgstappen.
Marlou Boerbooms vatte de bijeenkomst samen met een dankwoord aan de deelnemers en de begeleiders. De bestuurders van Groene Huisvesters maken dankbaar gebruik van de input op de Aedes Agenda en nemen dit mee in het advies aan het Aedes bestuur. Een extra werksessie over de natural step nemen we op in de agenda van de werksessies.