Hoe betrekken we bewoners bij renovatie in bewoonde staat? Hoe richten we binnenterreinen en buitenruimte groen en klimaatadaptief in? Hoe komen we van het gas los? Deze vragen brachten corpraties in als voorbereiding op de Groene Huisvesters Excursie naar Green Village op 14 mei. Green Village inspireerde met mooie voorbeelden van innovatie en de deelnemers bogen zich na een rondleiding over het terrein over door collega’s ingebrachte cases.
Serge Santoo van Green Village leidde de groep rond op het terrein. We gaan het terrein op over een brug waarin glas verwerkt is. In de waterstraat lopen we over verschillende bestratingen die regenwater kunnen bufferen. Zoet en zoutwater vormen de basis van een batterijen als accu voor het opslaan van opgewekte zonnestroom. Een hyperloop biedt ons een blik op het vervoer van det toekomst. Het kantoor van Green Village is proeflocatie voor optimalisatie van werkplekken door individuele regeling van warmte, koude en luchtverversing. Het gebouw is zelfvoorzienend, gasloos en all-electric waarbij een proef wordt voorbereid met gelijkstroom. De stopcontacten worden usb ingangen zodat opgewekte zonne-energie niet via een omvormer omgezet wordt naar wisselstroom en direct wordt benut. Een efficiënte en veilige oplossing die op grote schaal toegepast een systeemverandering van het electriciteitsnet tot gevolg heeft. Een laadstation voor elektrische auto’s draait op zonnestroom opgewekt op een carport, ook hier op gelijkstroom. Een volle accu van de waterstof auto kan stroom leveren aan het naastgelegen rijtjeshuis uit de jaren 60. En hier komen we op de woningen op het terrein. Het rijtjeshuis onder de naam pret-á-loger heeft een serre over beide etages die op de bovenste verdieping volledig open kan. De woning is ziet er traditioneel uit. Het uiterlijk en de materialen van de woning zijn behouden met uitzondering van de serre. De serre biedt extra leefruimte en maakt het standaard rijtjeshuis aantrekkelijk. In het serredak zitten de zonne-panelen in het glas. De opgewarmde lucht in de serre wordt in de nok via warmtewisselaars benut voor het verwarmen van tapwater. De oorspronkelijke radiatoren zijn behouden en dankzij de isolatie en de warmtepomp is de woning comfortabel. In Schiedam is er inmiddels een rijtje corporatiewoningen op deze manier gerenoveerd. Ook staan er tiny houses op het terrein die door studenten worden bewoond. Hier testen start-ups nieuwe diensten uit zoals de wasmachine die in eigendom van de start-up blijft en de student voor dienst ‘wassen’ betaalt. Powerglas waarbij zonnepanelen en zonwering in het driedubbel gesoleerde glas zijn geïntegreerd, is te zien. In Eindhoven is een RABO bank inmiddels van dit glas voorzien. Green Village is in ontwikkeling en er zullen steeds meer innovaties te vinden zijn.
Conclusies uit de cases
Tien deelnemers werken samen aan een tafel aan een case en kwamen tot mooie inzichten en oplossingen. Op de klimaatadaptatie tafel bogen de deelnemers zich over de inrichting van een binnentuin waar Staedion en Wellantcollege mbo Rijswijk samenwerkten met het Hoogheemraadschap Delflanden. Aan de wijktafel was het thema hoe wijkgerichte duurzame opwekking helpt in de transitie naar gasloos. Aan de bewonerstafel was de vraag ‘Hoe zetten we bewoners aan het (energie) stuur dankzij een slimme energiedisplay?’ Deze uit Engeland geïmporteerde display is aangepast aan de Nederlandse markt en geeft bewoners actuele terugkoppeling over energieverbruik. Dit simpele en goedkope stuur in handen van de bewoner is in Engeland een standaardproduct dat 5 tot 7% bespaart. Aan de woningtafel was het thema Hoe de woning in te zetten voor gasloos wonen. Aan de kansentafel zijn knelpunten en kansen geïnventariseerd voor corporaties om te verduurzamen. Aan de renovatietafel was het meekrijgen van de bewoners het gespreksonderwerp. De conclusie luidt dat samenwerken vanuit de belangen van de bewoner helpt in de transitie naar duurzaam wonen. De knelpunten zijn geinventariseerd en komen terug op de bestuurlijke tafel. ‘Niet klagen maar vragen, is het motto want regels zijn niet gemaakt om te knellen’ aldus Ric Leenders van Antares. De kansen zijn legio en deze excursie geeft zicht op innovaties en technische ontwikkelingen. In procesinnovatie waarbij partijen met elkaar samenwerking zoeken, valt nog veel te winnen.