Op 19 september werken 40 deelnemers samen aan een Hackathon The Natural Step. Op de Groene Huisvesters bijeenkomst in de RAI Amsterdam introduceerde The Natural Step haar WonenLab als platform voor duurzaam Wonen. Het Platform biedt ook fysieke ontmoeting aan corporaties en organisaties die vanuit de duurzame waarden van TNS werken. Tijdens de Hackathon onder leiding van Berend Aanraad directeur van TNS gingen de deelnemers dieper in op de behoefte aan kennis en het delen van ervaring. In het WonenLab delen organisaties al mooie voorbeelden en dit wordt verder uitgebouwd. Jetske Thielen en Suzanne Wacanno begeleiden de groepen die werkten aan thema’s als bewustwording, materialen en biodiversiteit. Dit leverde mooie inzichten op. Zo deelt Ingrid Pierik van Wonion haar ervaring met een circulair project waarbij samen met bewoners en gemeente een meer parkachtige omgeving wordt gerealiseerd. ‘Leg de lat hoog zodat je samen een mooi resultaat boekt!’ Hanneke van der Heijden van Woonstad Rotterdam deelt haar inzichten over de verandering naar meer duurzaam gedrag. ‘Luister en bevraag en verrijk je plannen met de ideeën van andere mensen. Verandering begint bij jezelf, hoe gedragen wij onszelf ten opzichte van onze bewoners?
Donderdag 14 juni kwamen 35 ondernemers en vertegenwoordigers van corporaties in Noordoost Nederland bijeen voor een interactieve middag over ontwikkelingen in duurzaam bouwen en renoveren en de mogelijkheden voor het benutten van Europese subsidies. Deze Groene Huisvesters bijeenkomst bij Domijn in Enschede is de eerste in een reeks van 4 regionale bijeenkomsten ‘EU subsidies benutten’ waarbij Aedes corporaties ondersteuning biedt.
Gerard Salemink van stichting Pioneering opende de bijeenkomst en gaf een toelichting op het programma. Bart Verhaeghe stelde de Groene Huisvesters voor en gaf een overzicht van de komende werksessies van de Groene Huisvesters. Klik hier voor de presentatie.
De hoofdspreker van de middag was Sebastién Garnier namens Aedes. Hij belichtte de diverse mogelijkheden rond Europese fondsen en leningen. Komende calls en lopende voorbeeldprojecten werden besproken. Conclusie is dat samenwerking tussen diverse (grote) organisaties en bij voorkeur tevens internationale samenwerking nodig is om succesvol te zijn in de aanvraag van Europese subsidie. Indien partijen elkaar op de hoogte houden van lopende en aankomende projecten is de kans op het opzetten van subsidiabele projecten groter. Aedes, Groene Huisvesters en Stichting Pioneering kunnen ondersteuning bieden bij het vinden van de juiste samenwerkingpartners.
Michiel van der Vight van TKI Urban Energy ging in op één programma gericht op “van het aardgas los”. Het is bedoeld om vaart te maken met het naar de markt brengen van concepten voor dit thema en is vooral gericht op bestaande woningen, op concepten waar de markt op zit te wachten en een potentiële prijsreductie van minimaal dertig procent die in 2019 al gerealiseerd gaan worden. De voorstellen, deze mogen op woning- en wijkniveau zijn, kunnen tot 11 september worden ingediend en het is een tender systeem. Met andere woorden het subsidiebedrag wordt verdeeld op basis van de beste voorstellen.
Hierna werd de groep in tweeën opgedeeld. Een groep ging met Barry Top van De Woonplaats kijken bij een proefopstelling van verwarming met waterstof. De opstelling draaide nu 10 maanden en had al waardevolle resultaten opgeleverd. Een geoptimaliseerde versie van de waterstofopstelling was recent geïnstalleerd.
In de Performance Factory gaven Herman Grendelman van IthoDaalderop en Rudy Grevers van Alklima Mishubishi toelichting op de laatste innovaties rond lucht- en bodemwarmtepompen. De ontwikkelingen op het gebied van beide toepassingen gaan snel. De technologie wordt stiller, schoner en efficiënter.
De dag werd afgesloten in de Food court van de Performance Factory, waar de deelnemers contactgegevens uitwisselden en mogelijke samenwerkingen met elkaar bespraken.
Deze sessie is de eerste in een reeks van 4 regionale sessies met als thema ‘EU subsidies benutten’ waarbij we regionale voorbeelden bij corporaties tonen en Aedes, Groene Huisvesters en regionale kenniscentra (universiteiten en Hogescholen) samenwerking zoeken met corporaties om nieuwe projecten op te starten. Aanmelden kan via mboerbooms@zeelandnet.nl of via de aanmeldinken op de pagina van de Groene Husvesters Acacdemie. Hier vind je ook het overzicht van de regionale sessies.
Voor een verslag van de kennissessie op de website van Stichting Pioneering, klik hier. Daar zijn tevens de presentaties te vinden.
De Groene Huisvesters werksessie Digitalisering van duurzaam wonen op 13 juni geeft nieuwe inzicht niet alleen in het belang van digitalisering voor duurzaam wonen maar vooral in nieuwe toepassingen waardoor de huurder en de corporatie voordeel genieten. Perry van Happen legt uit waarom AlWel twee jaar geleden koos voor een open systeem van data van collectieve warmte-installaties en ontwikkelde met ASG Nederland een digitale tool onder de naam Eline. De gegevens blijven in handen van de corporatie die deze data realtime kan delen met haar huurders. Een eenmalige jaarlijkse stookkostenafrekening is verleden tijd. De corporatie kan tussentijds data analyseren en delen met huurders. Bij mutatie krijgt de vertrekkende huurder meteen de eindafrekening. Dankzij tussentijdse informatie aan huurders komt deze niet langer voor verrassingen te staan bij de eindafrekening. De factuur is zo simpel dat de huurder minder vragen stelt en als er dan toch een vraag komt, dan kan de medewerker klantcontact deze vraag goed beantwoorden. Het levert de corporatie een aanzienlijke besparing in tijd op en de huurder blijkt meer tevreden te zijn. Toch waren deze ervaringen niet de reden om een nieuwe tool te laten maken. De behoefte aan informatie over het rendement van de collectieve installaties en de ergernis dat de corporatie voor het opvragen van data moet betalen aan de gevestigde warmtemeting bedrijven gaf de doorslag. Doordat de data in handen blijft van de corporatie levert de ASG tool direct voordeel op voor de corporatie en de huurder. Nu de nieuwe tool zo goed werkt, is het een belangrijk hulpmiddel voor het woonlasten beleid en voor de onderbouwing waar investeren in energiebesparing het hoogste rendement oplevert. De monitoring van het effect van het investeren in energiebesparende maatregelen is sterk verbeterd. Juist deze argumenten trok Stichting Ouderenhuisvesting Rotterdam (SOR) over de streep om de ASG tool in te zetten voor de afweging waar rendabel te investeren in energiebesparende maatregelen voor de seniorenhuisvesting die SOR in Rotterdam biedt. Remco Bouter lichtte toe dat SOR Haar beperkte investeringsruimte met deze tool gericht kan inzetten en monitoren.
Vijf corporaties leverden als huiswerkopdracht vooraf een complex aan met collectieve warmte-installaties die met de ASG tool uitgelezen zijn. Tijdens het interactieve deel wisselden de deelnemers ervaring uit. ‘Deze tool bespaart ons een heleboel vragen van huurders, we kunnen beter scoren terwijl we minder tijd aan moeilijke gesprekken over de collectieve afrekening moeten voeren’, aldus Walter de Vette van Mitros die een case aanleverde.
Ernestine Elkenbracht van Quintens ging in op de slimme energiedisplay die in elke indivueel gestookte woning realtime informatie geeft over het huidige gas en elektra verbruik in de woning. De display is zeer betaalbaar omdat deze niet gekoppeld is aan een abonnement voor de data of energieleverancier. Er is geen opslag in de cloud van data omdat de deze direct uitgelezen worden via de slimme meter. Deze simpele energiemelder is overgewaaid uit Engeland waar de netwerkbedrijven verplicht deze bij bewoners thuis af te geven. Uit onderzoek blijkt dat Engelse bewoners tussen de 100 en 200 euro bespaarden dankzij de energiemelder die actueel inzicht geeft in het energieverbruik. De Engelse energiemelder is aangepast voor Nederlandse bewoners en is geïntroduceerd bij huurders. De display biedt corporaties de kans de positieve impact van duurzaamheid enorm te vergroten door de huurders aan het (energie)stuur te zetten. De deelnemers reageerden enthousiast op de energiedisplay en een grote groep nam een display mee naar huis om deze in de corporatie omgeving uit te testen. Een eerste tranche van 1000 displays zijn in gebruik en daarmee is de display is de testfase voorbij. De deelnemers riepen op om een collectieve inkoop actie te starten om de investeringskosten van nu €100,- per stuk omlaag te brengen naar een voor corporaties betaalbaar niveau. De energiedisplay helpt bewoners aan lagere lasten en geeft de corporatie inzicht in het effect van maatregelen. Groene Huisvesters inventariseert nu de behoefte aan een gezamenlijke inkoop van energiedisplays en als je interesse hebt, mail mboerbooms@zeelandnet.nl. Meer informatie over de display vind je op https://www.energieengedrag.nl.
De sessie wordt afgerond met een presentatie van Maarten Georgius van Aedes en Ronald Versprille van Atrive over het vervolg op de CO2-routekaart. Er wordt hard gewerkt aan een Marktvisie CO2 neutraal om corporaties middelen in handen te geven het opdrachtgeverschap verder te professionaliseren. Na de zomer verwachten Aedes en Atrive deze marktvisie te presenteren en tot die tijd wordt met corporaties en de marktpartijen gewerkt aan een gedragen visie. Wil je meedenken en doen, meld je bij info@atrive.nl voor vervolgsessies.
Hoe betrekken we bewoners bij renovatie in bewoonde staat? Hoe richten we binnenterreinen en buitenruimte groen en klimaatadaptief in? Hoe komen we van het gas los? Deze vragen brachten corpraties in als voorbereiding op de Groene Huisvesters Excursie naar Green Village op 14 mei. Green Village inspireerde met mooie voorbeelden van innovatie en de deelnemers bogen zich na een rondleiding over het terrein over door collega’s ingebrachte cases.
Serge Santoo van Green Village leidde de groep rond op het terrein. We gaan het terrein op over een brug waarin glas verwerkt is. In de waterstraat lopen we over verschillende bestratingen die regenwater kunnen bufferen. Zoet en zoutwater vormen de basis van een batterijen als accu voor het opslaan van opgewekte zonnestroom. Een hyperloop biedt ons een blik op het vervoer van det toekomst. Het kantoor van Green Village is proeflocatie voor optimalisatie van werkplekken door individuele regeling van warmte, koude en luchtverversing. Het gebouw is zelfvoorzienend, gasloos en all-electric waarbij een proef wordt voorbereid met gelijkstroom. De stopcontacten worden usb ingangen zodat opgewekte zonne-energie niet via een omvormer omgezet wordt naar wisselstroom en direct wordt benut. Een efficiënte en veilige oplossing die op grote schaal toegepast een systeemverandering van het electriciteitsnet tot gevolg heeft. Een laadstation voor elektrische auto’s draait op zonnestroom opgewekt op een carport, ook hier op gelijkstroom. Een volle accu van de waterstof auto kan stroom leveren aan het naastgelegen rijtjeshuis uit de jaren 60. En hier komen we op de woningen op het terrein. Het rijtjeshuis onder de naam pret-á-loger heeft een serre over beide etages die op de bovenste verdieping volledig open kan. De woning is ziet er traditioneel uit. Het uiterlijk en de materialen van de woning zijn behouden met uitzondering van de serre. De serre biedt extra leefruimte en maakt het standaard rijtjeshuis aantrekkelijk. In het serredak zitten de zonne-panelen in het glas. De opgewarmde lucht in de serre wordt in de nok via warmtewisselaars benut voor het verwarmen van tapwater. De oorspronkelijke radiatoren zijn behouden en dankzij de isolatie en de warmtepomp is de woning comfortabel. In Schiedam is er inmiddels een rijtje corporatiewoningen op deze manier gerenoveerd. Ook staan er tiny houses op het terrein die door studenten worden bewoond. Hier testen start-ups nieuwe diensten uit zoals de wasmachine die in eigendom van de start-up blijft en de student voor dienst ‘wassen’ betaalt. Powerglas waarbij zonnepanelen en zonwering in het driedubbel gesoleerde glas zijn geïntegreerd, is te zien. In Eindhoven is een RABO bank inmiddels van dit glas voorzien. Green Village is in ontwikkeling en er zullen steeds meer innovaties te vinden zijn.
Conclusies uit de cases
Tien deelnemers werken samen aan een tafel aan een case en kwamen tot mooie inzichten en oplossingen. Op de klimaatadaptatie tafel bogen de deelnemers zich over de inrichting van een binnentuin waar Staedion en Wellantcollege mbo Rijswijk samenwerkten met het Hoogheemraadschap Delflanden. Aan de wijktafel was het thema hoe wijkgerichte duurzame opwekking helpt in de transitie naar gasloos. Aan de bewonerstafel was de vraag ‘Hoe zetten we bewoners aan het (energie) stuur dankzij een slimme energiedisplay?’ Deze uit Engeland geïmporteerde display is aangepast aan de Nederlandse markt en geeft bewoners actuele terugkoppeling over energieverbruik. Dit simpele en goedkope stuur in handen van de bewoner is in Engeland een standaardproduct dat 5 tot 7% bespaart. Aan de woningtafel was het thema Hoe de woning in te zetten voor gasloos wonen. Aan de kansentafel zijn knelpunten en kansen geïnventariseerd voor corporaties om te verduurzamen. Aan de renovatietafel was het meekrijgen van de bewoners het gespreksonderwerp. De conclusie luidt dat samenwerken vanuit de belangen van de bewoner helpt in de transitie naar duurzaam wonen. De knelpunten zijn geinventariseerd en komen terug op de bestuurlijke tafel. ‘Niet klagen maar vragen, is het motto want regels zijn niet gemaakt om te knellen’ aldus Ric Leenders van Antares. De kansen zijn legio en deze excursie geeft zicht op innovaties en technische ontwikkelingen. In procesinnovatie waarbij partijen met elkaar samenwerking zoeken, valt nog veel te winnen.
The Natural Step lanceerde het Wonenlab tijdens een werksessie van Groene Huisvesters op 18 april bij Building Holland in Amsterdam. Berend Aanraad, directeur van TNS inspireerde de ruim 60 deelnemers met het verhaal vanuit Eindhoven waar de gemeente Eindhoven en de corporaties zoals Groene Huisvester Woonbedrijf nu een tiental jaar samenwerken met The Natural Step aan een duurzame toekomst. Hierbij werken ketenpartners, netwerkbedrijven, huurdersorganisaties en stakeholders vanuit de duurzame spelregels van TNS. Inmiddels zijn in Nederland een 50-tal corporaties, vele gemeenten en ketenpartners aangesloten bij TNS. Hierdoor ontstaan pilots en allerlei producten die vanuit de TNS gedachte zijn ontwikkeld. Zo heeft Woonbedrijf een duurzaam sloopbestek en hebben Eindhovense corporaties productkaarten laten maken waarbij materialen getoetst zijn aan de 4 duurzame spelregels van TNS. Vanuit de behoefte om ervaring, pilots en documenten te delen, ontstond het Wonenlab. Het ontsluit voorbeelden zodat partijen niet opnieuw het wiel uit hoeven te vinden. Daarnaast is het een living lab waar deelnemers elkaar elk kwartaal ontmoeten rondom een thema. Berend nodigt corporaties uit lid te worden van het Wonenlab via deze link.
Luc Reusken van ‘thuis nam de deelnemers mee in de stappen die ‘thuis nam op weg naar duurzaamheid. In 10 jaar tijd is er een verbetertraject ingezet dat energie geeft en motiveert. Met een groep collega’s door TNS opgeleid tot ambassadeurs inspireert ‘thuis haar medewerkers en omgeving. De samenwerking geeft energie en zorgt ervoor dat er meer wordt bereikt. De stip op de horizon van label B is gerealiseerd en de behoeften van de huurder staan centraal. Zo is er in Eindhoven een samenwerking ontstaan voor huurders die zonnepanelen willen. ‘Thuis realiseerde projecten Energieneutraal met als gevelbedekking zonnepanelen waarbij ook de gemeente de omgeving groen en klimaatadaptief inrichtte. Mede hierdoor is ‘thuis winnaar van de duurzame bouwaward 2018 en is zij de meest duurzame corporatie van Nederland. Op het gebied van circulariteit zet zij mooie stappen met ketenpartners en de gemeente Eindhoven. ‘Circulair wonen is nodig omdat de voorraad grondstoffen uitgeput raakt. Wij zijn blij dat het Wonenlab onze samenwerking versterkt en wij vieren graag dit hoogtepunt dat corporaties en partners op weg helpt naar meer duurzaam wonen’, aldus Luc Reusken.
Marlou Boerbooms complimenteert Berend Aanraad met het Wonenlab als inspiratie platform en Groene Huisvesters sluiten zich graag aan. Zij feliciteert Luc Reusken en ‘thuis met het winnen van de duurzame bouwaward 2018.
De deelnemers reageren enthousiast op het Wonenlab. Tijdens de werksessie onder leiding van Jetske Thielen, Tom Thomaes en Yoeri Nelis van TNS deden zij ervaring op met een case van sloop en nieuwbouw. Het gebruik maken van goede voorbeelden die al ontwikkeld zijn sluit aan bij de behoefte. ‘Graag wisselen wij over een aantal maanden onze ervaring uit met het Wonenlab’, alsdus Joop Ketelaers, gemeente Eindhoven. De werksessie van Groene Huisvesters op 19 september over The Natural Step zal hiervoor benut worden. Aanmelden kan hier.
Op 14 maart presenteerde professor Marleen Hermans Opdrachtgeverschap en de kansen die er liggen voor corporaties om verder te professionaliseren. Dit is hard nodig omdat er een enorme opgave ligt qua investeringen en verduurzamen. Aan de hand van een 9 puntenlijst toont zij de groei naar volwassenheid als het gaat om opdrachtgeverschap. De markt trekt aan en corporaties vissen nu veelal in elkaars visvijver om werk in de markt te zetten. Het traditioneel uitvragen van werk per complex is niet alleen tijdrovend voor de corporatie en marktpartijen maar leidt tot suboptimale oplossingen en belemmert innovatie. De uitdaging is om in onderlinge samenwerking te komen tot eenduidige uitvraag per woningtype zodat de markt bereid is te innoveren en het werk efficiënt kan uitvoeren.
In de Woonagenda 2017-2021 is afgesproken dat iedere corporatie in 2018 een eigen plan van aanpak maakt om in 2050 een CO2-neutraal woningbezit te hebben. De Routekaart CO2-neutraal 2050 faciliteert corporaties bij het nakomen van deze afspraak. Corporaties kunnen verschillende routes bewandelen om het einddoel te bereiken. De routekaart helpt corporaties aan de hand van 4 investeringsscenario’s om op strategisch niveau de grote lijnen tot 2050 uit te zetten. De routekaart is ontwikkeld met leden van Groene Huisvesters en de Coalitie Duurzaamheid binnen de Vernieuwingsagenda. Uit de reacties blijkt dat er waardering en draagvlak is voor de routekaart. De HOE kant van het vraagstuk: hoe gaan we dit met de markt organiseren, is het thema van een tweetal werksessies. Aedes benut de uitkomsten om instrumentarium te ontwikkelen dat corporaties ondersteunt op weg naar professioneel opdrachtgeverschap. Atrive is betrokken als ontwikkelaar en neemt dan ook deel aan de sessies.
Op 14 maart bleek dat de deelnemende corporaties inmiddels de Routekaart CO2-neutraal 2050 ingevuld hebben. Zij verkennen vanuit deze ervaring de vervolgstappen. Als het gaat om het ontwikkelen van een Marktvisie pleiten de deelnemers ervoor ook de markt te betrekken in het opstellen hiervan. De cultuur tussen marktpartijen en corporaties verschilt en wederzijds vertrouwen is essentieel. Daarnaast is een incentive voor de markt om te innoveren van belang. Als het gaat om onderlinge samenwerking zijn er nog stappen te zetten.
Op 27 en 28 februari brachten de bestuurders van Groene Huisvesters een werkbezoek aan Brussel onder de bezielende leiding van Bert Wijbenga-van Nieuwenhuizen als voorzitter. De regelgeving over energietransitie, energieprestatie en de kansen die er liggen om Europese subsidies en fondsen te benutten stonden op de agenda. Barbara Steenbergen van de International Union Tenants, Agnes Jongerius, europarlementariër voor PvdA Kathleen van Brempt, Belgisch Europarlementariëren vertegenwoordigers van zowel Europese Commissie DG Energie,Greenpeace als Housing Europe gingen in gesprek met de bestuurders. Groene Huisvesters organiseren in de tweede helft van 2018 vier regionale bijeenkomsten om EU fondsen onder de aandacht van corporaties te brengen. Zodra de data en locaties bekend zijn, komt dit op de website. Aedes interviewde Cees Tip, bestuurder van Intermaris over het werkbezoek. Het interview is hier te lezen.
Medewerkers van corporaties, gemeenten, waterschappen en het ministerie van BZK bogen zich tijdens excursie Klimaatadaptatieo op 14 februari over de vraag hoe we vandaag, maar ook morgen de voeten drooghouden en omgaan met hittestress. Door klimaatverandering hebben we te maken met extreme regenbuien maar ook met langere perioden van droogte en hitte. Havensteder en de gemeente Rotterdam deelden mooie voorbeelden tijdens een Wijksafari. In de werksessie onder leiding van John van der Knaap van Havensteder is de NEXT STEP besproken. Er is nog veel werk te verzetten om alle kansen te verzilveren om samen te werken aan Klimaatadaptie.
Arnoud Molenaar van de gemeente Rotterdam lichtte het Resilience programma toe waarbij Rotterdam één van de 100 internationale steden is die veerkracht als uitgangspunt neemt. Veerkracht en voorbereiding op transities zodat deze als kansen benut worden. Een meer klimaatbestendig Rotterdam levert kansen op een leefbare en groene stad. Resilience betekent ook werken aan een samenleving in balans, een duurzame haven met infrastructuur die klaar is voor de 21ste eeuw, een cyber en netwerk stad. Samenwerking in deze transities is niet alleen leuk maar ook uitdagend omdat er nieuwe vraagstukken opgelost moeten worden.
Johan Verlinde ging in op een Deltaplan Water Rotterdam. Hij schetste een groene stad met prachtige voorbeelden van regentuinen, waterpleinen, groene daken en gevels maar ook onzichtbare ondergrondse wateropvang. Zonnepanelen hebben een hogere opbrengst in combinatie met een groene dak, de combinatie met duurzame opwekking is positief. Bewoners worden betrokken op het Deltaplan en vergroening van de leefomgeving spreekt hen aan. Corporaties spelen een belangrijke rol en via participatie dragen ook de huurders bij.
In de Wijksafari liet Havensteder daarvan mooie voorbeelden zien in een viertal binnentuinen. Geert Ketelaars en Benjamin Dijkhuizen namen de groep mee naar tuinen die niet lager maar hoger liggen dan de omringende huizen waarvan sommigen souterrains hebben. De meeste binnentuinen grenzen aan huur- en koopwoningen en dat vraagt communicatie gericht op huurders en eigenaar-bewoners. Als er andere problemen spelen, willen bewoners deze eerste opgelost zien voordat zij meewerken. Ook op micro niveau moet de samenleving eerst in balans zijn. Actieve bewoners die zich willen inzetten voor een binnentuin helpen enorm om de kansen op maatregelen te verzilveren. Slimme regentonnen, waterdoorlatende betegeling, lagere delen die als overloop dienen, verbinding met afwatering helpen maar ook een betrokken Havensteder collega als Benjamin Dijkhuizen zijn essentieel.
De gemeente Rotterdam leidde de groep over het Het Benthem(water)plein, langs een regentuin met een grote slimme regenton. In de aanleg van de nieuwe pleinen worden er minder techniek toegepast en gebruik gemaakt van natuurlijk verloop van water waardoor de onderhoudskosten lager worden. Draagvlak onder bewoners is een belangrijk item.
John van der Knaap van Havensteder begeleidde de werksessie Next Step. Klimaatadaptatie is een manier van kijken die we nu nog niet eigen gemaakt hebben. Bij woningrenovatie kan door die nieuwe blik een aantal maatregelen geïntegreerd worden in het ontwerp. Wanneer maatregelen tot extra investeringen leiden dan is de vraag bij wie de rekening ligt. De discussie levert aanknopingspunten voor concrete vervolgacties op waarbij we met de stakeholders: gemeenten, waterschappen en ministerie oplossingen moeten vinden waardoor kansen op een leefbare en groene stad worden benut. Groene Huisvesters agenderen dit in het bestuurlijk overleg.
Groene Huisvesters richten zich op thema’s die bijdragen aan CO2 neutraal wonen zodat huurders comfortabel, gezond en betaalbaar kunnen wonen. Maatregelen zijn gericht op morgen om de opwarming van de aarde binnen de normen van 1,5 graad te houden zoals afgesproken in het Klimaatakkoord van Parijs. Bij Klimaatadaptatie gaat over thema’s die vandaag spelen: hoe kunnen we extreme regenbuien opvangen, hoe gaan we om met meer droogte en hitte. Deze excursie leverde mooie voorbeelden en aanknopingspunten om de samenwerking te intensiveren en daarvoor is meer nodig dan goede intenties.
Groene Huisvesters organiseerde op 22 november een excursie met Mitros naar de wijk Overvecht waar de Flat met Toekomst bezocht werd. Henk Peter Kip bestuurder van Mitros en overtuigd groene huisvester ontving ruim de 40 corporaties en wees hen op het belang van onderling samenwerken en op een andere manier uitvragen van werkzaamheden: ‘Let de lat hoog en durf los te laten want dan ontstaan er nieuwe kansen’. Jop van Buchem, projectleider van de Flat met Toekomst gaf aan hoe Mitros de samenwerking vorm en inhoud gaf. De flatwoningen die gesloopt zouden worden zijn gerenoveerd naar de Flat met Toekomst. Hans van Vucht presenteerde de ervaringen van de bewoners die inmiddels bijna een jaar wonen in de flats. Zij deelden hun ervaring aan keukentafelgesprekken met Hans in februari en nogmaals in november 2017. Mitros heeft bewoners vanaf het begin betrokken en dat wordt gewaardeerd. Bewoners vinden het belangrijk dat het aanzicht van de flats sterk is verbeterd. Zij waarderen dat de keuken groter is geworden doordat het balkon nu bij de flat is getrokken. Naast een grotere keuken is hierdoor ruimte ontstaan waarin de installaties staan opgesteld. Bewoners hebben te maken gehad met storingen en accepteren dat in de wetenschap dat deze worden verholpen, De lage temperatuurverwarming is wennen ook omdat de bestaande radiatoren behouden zijn en daardoor het beeld dat het niets veranderd is. De bewoners waarderen een knop op de radiator voor extra warmte. De ventilatie is een punt van aandacht. De bewoners kunnen ramen openen en de gebalanceerde ventilatie uitzetten. Dit doen zij om geluidsoverlast te voorkomen. CO2 gestuurde ventilatie zou een verbetering zijn en ook inzicht in de energieverbruiken kan bijdragen aan een nog betere klantbeleving. Ondanks de storingen waarderen de bewoners de flats met een dikke 8. Walter de Vette van Mitros leidde de deelnemers door de modelwoning in de Flat met Toekomst. Inspirerend is ook het uitzicht op de flat van Bo-Ex met een powernest op het dak en zonnegevels. De Utrechtse corporaties werken goed samen.
