Circulariteit – Groene Huisvesters

Natuurinclusieve en klimaatbestendige wijkaanpak

Volgens de jury natuurinclusief bouwen bewijst Kerckebosch dat bouwen aan een gezond leefmilieu voor mens en natuur heel goed samengaat. Sterker nog, door consequent met oog voor de natuur te ontwikkelen, is juist extra woonkwaliteit ontstaan.

Voor de uitvoering van de plannen richtten de gemeente en Woongoed Zeist de Wijkontwikkelingsmaatschappij Kerckebosch (WOM) op. In de bosrijke wijk komen 1.100 nieuwe en gerenoveerde woningen, een winkelcentrum en scholen.

Evert Jan Roelofsen, directeur van de WOM in Zeist presenteerde samen met Henk van Veldhuisen projectmanager van Woongoed Zeist de natuurinclusieve en klimaatbestendige wijkaanpak. Een samenwerking met de Corporatie, gemeente maar ook met Stichting het Utrechts Landschap die het natuurbeheer uitvoeren en waar bewoners zich als vrijwilliger kunnen inzetten. Een project waarbij participatie en het maximaal benutten van de kansen die de omgeving biedt centraal staan.

De vernieuwing van de wijk is in 2012 gestart vanuit een ecologische visie. Door een stapsgewijze aanpak is er gestuurd op behoud van groen en kwaliteit en tegelijkertijd inspelen op de woonbehoeften in de markt. Waar nodig zijn bomen verplant. Kaphout is hergebruikt voor speelplekken en bankjes. Hemelwater wordt opgevangen en afgevoerd via wadi’s en halfdoorlatende materialen. Er is geïnvesteerd in nieuwe natuur, zoals de aanplant van nieuwe heide in het bosgebied. Het Energieplein in de wijk vormt het centrale hart. Het is een proeftuin rond duurzame energie met stroom uit planten, E-bikes en bewegingstegels. De wijkbewoners kunnen gebruikmaken van elektrische deelauto’s van Samen Slim Rijden Zeist. Duurzaamheid is sociale duurzaamheid. In Kerckebosch noemen ze dit “duurSaam”.

Circulaire Gebiedsontwikkeling

“Van slopen naar oogsten”

Aan de Heuvelstraat in Silvolde realiseerde Wonion een circulaire gebiedsontwikkeling. Dankzij een circulaire aanpak zijn de sloopmaterialen hergebruikt in de nieuwbouw. De gemeente en ketenpartners hebben bijgedragen aan deze circulaire gebiedsontwikkeling. De bewoners zijn vanaf het begin bij de plannen betrokken en wilden graag levensloopbestendige woningen in een groene woonomgeving. 36 woningen uit de jaren 20 en een aantal uit de jaren 50, hadden technische gebreken en een verouderde woningplattegrond is. In de loop van de tijd was het wijkje steeds meer versteend. Met de herontwikkeling wonen bewoners nu comfortabel in een groene omgeving. Het wijkje is aardgasvrij en klimaatadaptief. Auto’s staan niet langer in de straatjes geparkeerd maar gecentreerd en uit het zicht.

Leon Kleingunnewiek en Barend Wassink van Wonion presenteerden de circulaire gebiedsontwikkeling in Silvolde. Hoe betrek je bewoners, collega’s en de gemeente. Hoe werk je samen in de keten?

Jorrit Vervoordeldonk en Merlijn Blok van Metabolic gingen in op de Handreiking circulaire gebiedsontwikkeling die Metabolic heeft ontwikkeld voor corporaties. Deze handreiking wordt komend najaar gepubliceerd.

Circulariteit door samenwerking in de keten

Tijdens een inspirerende sessie met meer dan 60 deelnemers werden we meegenomen in circulair werken voor corporaties. Hoe je met samenwerkingen en het ontdekken van nieuwe technieken kunt bouwen en renoveren. Met aandacht voor hoe je draagvlak onder collega’s kunt creëeren voor circulair denken.

Woningen gaan gemiddeld meer dan 100 jaar mee, tussendoor worden er onderhoudswerkzaamheden en kwaliteitsverbeteringen aan de woning uitgevoerd, deze renovaties richten zich de afgelopen jaren veelal op de energietransitie: Lagere kosten en minder Milieu impact zonder in te leveren op comfort. Tijdens deze sessie namen sprekers het woord die ons meenamen in Circulariteit- ‘Hoe voorzie je in de onderhouds en renovatiebehoefte met de inzet van zo min mogelijk (nieuwe) materialen.

Kim Kerckhoffs en Sietse Jager van Talis deelden hun ervaring met een circulair renovatieproject in de Voorstenkamp in Nijmegen. Zij gaven een beeld van het verloop van de communicatie met huurders en de samenwerking met ketenpartner Quadrant, die ook hun ervaringen in deze bijeenkomst deelden.

Haico van Nunen, Lector duurzame renovatie Hogeschool Rotterdam en werkzaam bij Bouwhulpgroep onderzocht waar de kansen liggen voor corporaties en hoe deze te verzilveren zijn door samenwerking in de bouwketen.

Wij bedanken alle deelnemers voor hun enthousiaste deelname en de sprekers: Kim Kerckhoffs, Sietse Jager, Rob Hagemans, Stef Cuppens en Haico van Nunen voor hun inspirerende verhalen.

We zien jullie graag terug bij de sessie op 17 Februari met als thema ‘regenwateropvang op eigen terrein’.

Badkamer en keuken van de toekomst

In juli 2019 werd de eerste Circulaire badkamer opgeleverd door de Alliantie en Intersell. Jeroen Hollander en Hendrik Kemphorst namen de deelnemers mee in het proces en de toepasbaarheid van dit verfrissende concept.

De Alliantie is volop bezig met het verduurzamen haar woningen. Samen met partners werken ze aan slimme oplossingen om alle woningen CO2-neutraal vóór 2050 te krijgen. Een badkamer waarin duurzame keuzes leidend zijn zoals het kiezen voor refurbished of gerecyclede materialen.

Zo werd in het eerste concept gebruik gemaakt van tegels van 100% gerecyclede petflessen in plaats van keramiek, een vloer van 70% gerecycled Vinyl en refurbished sanitair. Intersell is voortdurend bezig met de ontwikkeling van haar concept. Tijdens het ontwerp van nieuwe concept gebruiken ze de BCI tool* om deze te optimaliseren. Ze richten zich op de renovatie en het onderhoud van badkamers met een gemiddelde levensduur van 30 jaar.

Klik op de afbeelding om de videopresentatie terug te kijken.

Hendrik drukte de deelnemers op het hart dat er momenteel nog geen 100% circulaire concepten op de markt zijn en dat de meetbaarheid hiervan ook nog volledig in ontwikkeling is. Ondertussen zijn er 3 concepten op de markt en het is vooral belangrijk dat de losmaakbaarheid van materialen goed georganiseerd is. Dit zorgt ervoor dat vervanging en vernieuwing makkelijk realiseerbaar zijn en de leverancier producten terug kan innemen en kan hergebruiken. Op dit moment is de aanvoer van materialen voor hergebruik nog niet voldoende. Jeroen Hollander voegde hier aan toe dat het voor woningcorporaties van belang is om vraag naar refurbished en gerecyclede materialen te creëren zodat de markt hierop kan inspelen.

De Circulaire Keuken

Bas Jansen en Vincent Gruis, TU Delft namen ons mee in de Circulaire Keuken. Voor de ontwikkeling is een consortium gevormd waarin modulaire plug & play keukens worden ontworpen die een kleine impact op het milieu hebben en laag in kosten zijn.Om de levensduur te maximaliseren wordt er onderscheid gemaakt in 3 factoren die een lange, middellange of korte levensduur hebben. Zo zal de afwerking die onderhevig is aan mode en stijl een kortere levensduur hebben dan het frame. De keukens zijn modulair en kunnen naar gelang de gezinssamenstelling van bewoners hier om vraagt worden uitgebreid of worden ingeperkt. Ook zijn de keukens in hoogte verstelbaar om comfort en ergonomisch effect per bewoner zo gunstig mogelijk te maken. Er wordt gewerkt met kliksystemen in plaats van verlijmen waardoor reparaties en vervangingen makkelijker zijn. Inname van keukenonderdelen heeft een centrale plek in het businessmodel zodat waar mogelijk hergebruik kan worden ingezet. De keukens worden ingericht met het idee een levensduur van 80 jaar te hebben- Na 20 jaar vindt het omslagpunt plaats op het prijsniveau.

De Circulaire keukens worden deze week in de eerste huizen geplaatst. Gebruikers zullen middels interviews kennis delen in het gebruiksgemak. Mocht u geïnteresseerd zijn de lancering van het tweede prototype live bij te wonen dan kunt u op 4 november aansluiten bij het online event.

Verder lezen Badkamer en keuken van de toekomst