Circulaire Renovatie

Corporaties werken hard aan de energetische verduurzaming. Daarmee dragen zij bij aan het betaalbaar houden van de energielasten van bewoners. Maar ook aan terugdringen van de CO2-uitstoot. Tegelijkertijd hebben de bouwactiviteiten en materialen die nodig zijn voor deze ‘energierenovaties’ een significante impact op ons milieu. Maar liefst 11% van de wereldwijde CO2-uitstoot komt door de productie van bouwmaterialen. 

Door de principes van circulariteit toe te passen bij energierenovaties kunnen corporaties de CO2-uitstoot omlaag brengen. In het project Circulaire Energierenovaties brengt een consortium van kennisorganisaties in opdracht van de TKI Urban Energy, TKI Bouw en Techniek en het ministerie van EZ de kansen en mogelijkheden hiervoor in beeld.

Vincent Gruis, TU Delft gaat in op de uitvraag van renovaties die expliciet stuurt op een integrale beoordeling van de milieueffecten. Hij licht het instrumentarium toe om dat in KPI(s) te vertalen. Hij nodigt jouw corporatie uit zich aan te sluiten om deze ontwikkeling groter te maken.

Arthur Friederichs, De Alliantie deelt de ervaring opgedaan in de renovatie challenge, de tooling die is ontwikkeld om te toetsen op circulariteit en de leerlessen die zijn opgedaan. 

Lian Blok, College van Rijksadviseurs (CRa) gaat in op praktijkvoorbeelden van verschillende woningbouwcorporaties. 

Woningcorporaties helpen om de komende jaren versneld concrete stappen te zetten naar circulair (ver)bouwen. Dat is het doel van het Versnellingslab circulair bouwen, het nieuwe, (meerjarige) leer- en ontwikkelprogramma van Groene Huisvesters, Cirkelstad, Alba Concepts, Aedes en Platform31. Wat het lab jou kan bieden en hoe je als corporatie kunt aansluiten, hoor je tijdens deze sessie. 

Deze sessie is ook interessant voor bestuurders.

Webinar Deelmobiliteitsgroep

Op 10 september organiseerde Groene Huisvesters een webinar vanuit de Deelmobiliteitsgroep

Tessa Dool, Universiteit Utrecht, ging in op het project JUSTNEXUS dat onderzoekt hoe uitdagingen in mobiliteit, energie en huisvesting samen kunnen worden aangepakt. In verschillende gemeenten worden samen met corporaties experimenten opgezet om dit te onderzoeken. Tessa ging ook in op de publicatie waarin de resultaten van de eerder onder woningcorporaties gehouden mini-enquete deelmobiliteit en corporaties werden gedeeld.

Marianne Seij, ministerie VRO ging in op de regelgeving vanuit de Woningwet 2015 en de Autoriteit Woningcorporaties: wat mag een corporatie nu wel of niet als het gaat om deelmobiliteit. In de link vind je informatie over laadpalen die de Autoriteit Woningcorporaties publiceerde: Veelgestelde vragen aan de Aw | Actuele informatie Autoriteit woningcorporaties | Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) (ilent.nl)

 Door op onderstaande afbeeldingen te klikken kun je de presentaties terugkijken.

Twee nieuwe voorbeeld aanpakken Circulariteit

Circulaire Bouwstenen

Graag presenteren wij 2 mooie voorbeeld aanpakken op het gebied van Circulariteit. Deze publicaties zijn onderdeel van een nieuwe reeks bouwstenen ‘Corporaties en circulariteit’, gemaakt in opdracht van het Transitieteam Circulaire Bouweconomie en het Ministerie Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Huurders op Groen

Waar is het percentage versteende tuinen het hoogst? Waar kleurt het rood op de kaarten van hittestress en blauw op de kaarten voor wateroverlast? Huurders van corporaties zijn het meest kwetsbaar voor het veranderde klimaat. Hoe maken we huurders bewust van de risico’s? Wat kunnen zij bijdragen aan een groenere woonomgeving? En hoe kunnen we hen daarbij helpen? 

Deze vragen staan centraal in programma ‘Huurders op groen’. Groene Huisvesters, de Woonbond en de vereniging Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling (vereniging GDO) met op lokaal niveau Natuur- en Milieucentra (NME-centra) werken hierin samen. Wat kan ‘Huurders op groen’ voor jouw huurders betekenen? Hoe jouw corporatie kan aansluiten, hoor je tijdens de sessie.

Katinka Schlette gaat in op het programma ‘Huurders op Groen’ en wat de samenwerking jou als corporatie, maar vooral de huurders oplevert.
Marlies Dijkstra belicht het perspectief vanuit de woonbond: Waarom en hoe met huurders aan de slag.
Wendy Langemaat, NME de Koppel Hardenberg, gaat in op de deelname aan ‘Huurders op Groen’ en deelt de opbrengsten van een samenwerking met de gemeente om groen coaches op te leiden
Freke Winkelman van Portaal gaat in op het project ’De Groene Golf’.

Corporaties kunnen aanhaken bij ‘Huurders op Groen’. Wil jij meedoen, stuur een mail naar groenehuisvesters@gmail.com

Neem jouw eigen huurdersorganisatie mee naar deze sessie.

Circulaire (keten)samenwerking!

Ketensamenwerking is een voorwaarde om te kunnen werken aan circulariteit. Maar hoe organiseer je dat? Hoe vraag je circulair uit en werk je samen met ketenpartners? Is jouw corporatie bezig om meer circulair te werken? Leer van de corporaties die al ervaring hebben. 

Het TU-project CirCol draait om circulaire renovatieprojecten. Eline Baert en Vincent Gruis, TU Delft, lichten het project toe waarin zij met Eigen Haard samenwerkt.

Robin Hulsman, Eigen Haard, deelt haar ervaring met circulair renoveren. Zij participeren in platforms met ketenpartners in de eigen regio.

Afgelopen jaar bracht Groene Huisvesters in samenwerking met Ilse van Andel van Eigen Haard een Circulaire Bouwsteen uit over het meenemen van collega’s om meer circulair te werken.
Klik op de afbeelding om het verhaal te lezen.

Ester van der Sterre en Ilse van Andel ontwikkelden het programma ‘Circulair Organiseren‘ waarin corporaties in 5 werksessies worden begeleid naar circulair werken, van de start tot opschaling en implementatie. De volgende reeks werksessies start op 4 november

Martijn Broekman, Bo-ex gaat in op de ervaring opgedaan in het sloop/nieuwbouw project Ivoordreef in Utrecht. 

Woningcorporaties helpen om de komende jaren versneld concrete stappen te zetten naar een circulaire (ver)bouwen. Dat is het doel van het Versnellingslab circulair bouwen, het nieuwe, (meerjarige) leer- en ontwikkelprogramma van Groene Huisvesters, Cirkelstad, Alba Concepts, Aedes en Platform31. Wat het lab jou kan bieden en hoe je als corporatie kunt aansluiten, hoor je tijdens deze sessie. 

Benut de samenwerking met ketenpartners om meer circulair te werken. Neem jouw eigen partners mee naar deze sessie!

Meer dan helft van Nederlanders woont in huis met risico op oververhitting

Gerrolt Ooijman, Directeur bestuurder van Wooncorporatie Wonion,  in gesprek met EenVandaag over hitte in woningen.

Samenwerken tegen Oververhitting

Bijna tien miljoen Nederlanders wonen in een huis dat in de zomer te warm kan worden, waaronder zo’n 2 miljoen ouderen. Deze groep loopt daardoor extra gezondheidsrisico’s, zo blijkt uit onderzoek van Investico en EenVandaag. Groene Huisvesters ondersteunt en inspireert woningcorporaties in hun strijd tegen oververhitting in woningen.

Hitte in Woningen
Het onderzoek toont aan dat 2 miljoen ouderen in oververhitte woningen wonen, waaronder 200.000 mensen van 85 jaar of ouder. De zogenoemde ‘TOjuli’ hittescore, die sinds 2021 wordt bijgehouden op energielabels, geeft aan dat een score boven 1.2 betekent dat de woning tijdens warme dagen te veel opwarmt. Dit kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals moeilijk ademhalen en een verhoogde hartslag, wat nog verergerd kan worden door uitdroging en medicatiegebruik.

Voorbeelden uit de Praktijk: Woningcorporatie Plavei in Didam

Woningcorporaties zijn zich bewust van deze risico’s en nemen al maatregelen. Een inspirerend voorbeeld komt van woningcorporatie Plavei in Didam. Na klachten van bewoners van een ouderencomplex heeft Plavei diverse maatregelen getroffen, zoals het constant meten van de temperatuur en het verwijderen van stenen voor de deur, wat tot 10 graden verschil kan maken.

Robin Sommers, beleidsmedewerker duurzaamheid bij Plavei, deelt: “We hebben het platte dak voor de helft wit gespoten en laten klimop tegen de muur groeien. Dit kan tot 7 à 8 graden schelen.”

Noodzaak van Actie en Ondersteuning

Hoogleraar geriatrie Marcel Olde Rikkert van het Radboud UMC benadrukt de noodzaak van een integraal plan om huizen veiliger te maken tegen oververhitting. Hij wijst op de combinatie van voorlichting en structurele aanpassingen als essentiële stappen.

Hoewel woningcorporaties graag meer zouden doen, ontbreken vaak de middelen. Er is weliswaar geld vrijgemaakt voor isolatie, maar dit kan in de zomer juist tot extra opwarming leiden. Daarom zijn er aanvullende richtlijnen en ondersteuning vanuit het Rijk  nodig om effectieve hitte-beperkende maatregelen mogelijk te maken.

Hittegroep
We nodigen woningcorporaties uit om hun ervaringen en oplossingen te delen. Samen kunnen we leren en innoveren om de woonomstandigheden voor kwetsbare bewoners te verbeteren.

Neem deel aan onze komende bijeenkomsten op 17 september en 19 november.

Klik hier voor meer informatie en deelname aan de Hittegroep.

Vijf Nieuwe Voorbeeld Aanpakken Tuinengroep:’Gemeenschappelijk Groen’

Vijf Nieuwe Voorbeeld Aanpakken Ontsloten door Tuinengroep van Groene Huisvesters

Hoe kunnen woningcorporaties bijdragen aan een gezonde en groene woonomgeving? Hoe verzilveren wij kansen tot samenwerking met de bewoners, de gemeente, lokale groeninitiatieven en de hovenier?

Met trots kondigt de Tuinengroep van Groene Huisvesters vijf nieuw ontsloten voorbeeld aanpakken aan, onderdeel van het project ‘Gemeenschappelijk Groen’. Deze voorbeelden zijn toegevoegd aan de reeds bestaande Toolbox, die nu in totaal 22 inspirerende tuinprojecten bevat. Deze initiatieven tonen hoe woningcorporaties, in samenwerking met bewoners en andere belanghebbenden, groene en gezonde woonomgevingen kunnen creëren.

De Tuinengroep van Groene Huisvesters

Groene Huisvesters begeleiden een Tuinengroep voor corporaties waarin een twintigtal corporaties samenwerken in een living lab. Dit initiatief wordt gefund door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en is partner in de campagne “Een Groener Nederland begint in je eigen tuin.” De Tuinengroep verzamelt inspirerende verhalen en voorbeelden van corporaties die samen met bewoners aan groene projecten werken.

Bijeenkomsten in 2024

In 2024 komt de Tuinengroep drie keer bijeen om ervaringen en kennis te delen. De data voor deze sessies zijn als volgt:

  • Kickoff: 6 maart (10:00-11:30)
  • 1e sessie: 12 september (10:00-12:00)
  • 2e sessie: 19 november (10:00-12:00)
  • 3e sessie: 14 januari (10:00-12:00)

Tijdens deze bijeenkomsten worden nieuwe projecten besproken, en succesvolle voorbeelden uit de Toolbox gedeeld.

De Toolbox

De Toolbox biedt een verzameling van 22 inspirerende verhalen en voorbeelden van corporaties die samen met bewoners en andere partners aan tuinprojecten werken. Deze aanpakken variëren van het vergroenen van binnentuinen tot gemeenschappelijke moestuinen en biodiversiteit bevorderende initiatieven. Door op de titels in de Toolbox te klikken, kunnen geïnteresseerden direct toegang krijgen tot de gedetailleerde verhalen en aanpakken.

Een Groener Nederland

Groene Huisvesters benadrukt dat een groener Nederland begint in de eigen tuin en dat woningcorporaties een sleutelrol spelen in het faciliteren en stimuleren van groeninitiatieven. Door nauw samen te werken met bewoners, gemeenten, lokale groeninitiatieven en hoveniers, kunnen deze projecten bijdragen aan een duurzamere en gezondere leefomgeving.

Voor meer informatie over de Toolbox en de nieuwe voorbeeld aanpakken, kunt u terecht op de website van Groene Huisvesters.

Werksessie: Samen tegen Energiearmoede

Uit de monitor van TNO (2022) blijkt dat er in Nederland meer dan 600.000 huishoudens in
energiearmoede leven. Van deze huishoudens woont maar liefst 68% in corporatiewoningen. Er ligt
dus een grote uitdaging om de huurders van woningcorporaties ook actief te betrekken bij de
energietransitie en de energiearmoede bij deze doelgroep aan te pakken. Er zijn energieklussers die
bij huishoudens over de vloer komen en kleine en soms grotere energiebesparende maatregelen aan
te brengen. Ze zijn vaak de voorpost voor de manier waarop deze bewoners betrokken worden in de
energietransitie. Woningbouwcorporaties verduurzamen woningen en zorgen zo voor
energiebesparing en lagere energierekeningen. Gemeenten regisseren de aanpak door
energieklussers in te zetten en door afspraken te maken met de corporaties.

Het liefst zouden we alle huishoudens in energiearmoede zo snel mogelijk helpen, maar elke
organisatie afzonderlijk krijgt dat niet voor elkaar. Daarom organiseren RVO, Provincie Zuid-Holland,
het NPLW en het ministerie van BZK een bijeenkomst waar we met de diverse organisaties werken
aan betere en slimmere aanpakken. We geven een podium aan goede voorbeelden en er is vooral
ruimte voor het gesprek om de samenwerking en versnelling in gang te zetten. Hoe kunnen we elkaar
versterken? Wat kunnen we voor elkaar betekenen en bovenal, hoe kunnen we huishoudens met
zorgen over de energierekening sneller helpen?

Datum en tijdstip: 4 juli: 14.00 – 18.00 uur
Locatie: Staedion: Koningin Julianalaan 2, 2504 LK Den Haag

Wil je op de hoogte gehouden worden over het programma, heb je hier zelf goede ideeën
over, of ken je partijen die niet mogen ontbreken? Stuur een e-mail naar Carmen de Vreede (carmen.devreede@rvo.nl).

Deelmobiliteit en corporaties

Groene Huisvesters hebben een deelmobiliteitsgroep, een living lab van woningcorporaties, gemeenten, partners die zich bezighouden met deelmobiliteit voor bewoners van sociale huurwoningen. Wij werken samen met het Ministerie van IenW, Universiteit Utrecht en Natuurlijk!Deelmobiliteit (N!D). 

 

Mark Verbeet, landelijke programma deelmobiliteit presenteert Natuurlijk!Deelmobiliteit en wat dit betekent voor woningcorporaties. 

Toon Meelen, Universiteit Utrecht gaat in op een nieuw project waarbij het gaat om het ontwikkelen van bereikbaar, betaalbaar duurzaam vervoer met corporaties in landelijk gebied, in een bestaande wijk of nieuwe wijk. Corporaties kunnen zich te melden om samen te werken in het project. 

Lieuwe Middelbrink, De Alliantie deelt zijn ervaring met deelmobiliteit. 

Jos Thomaes, Groene Huisvesters delen de bouwsteen ‘Mobiliteit van de toekomst’.

In de Groene Huisvesters groep duurzame mobiliteit werken 12 woningcorporaties en gemeenten samen aan deze nieuwe opgave. Deelnemers aan de groep Deelmobiliteit komen bijeen op 10 september 10-11.30 uur online en op 14 oktober 10-11.30 uur fysiek tijdens het jaarcongres N!D in Amersfoort waar de Autodeel Award voor woningcorporaties wordt uitgereikt. Wil jij aansluiten? Stuur een mail naar groenehuisvesters@gmail.com.

 

Neem jouw gemeente mee naar deze sessie en leer van de praktijk!

Klimaatrisico in beeld

Hoe krijg je inzicht in het klimaatrisico voor jouw woningbezit? Hoe beïnvloedt inzicht in het klimaatrisico de investeringen in vastgoed? Wat kan een tool daarin betekenen?

Er zijn veel data beschikbaar over het veranderde klimaat, de Klimaateffectatlas met stresstestkaarten, kaarten over hitte, wateroverlast en droogte die ingezet kunnen worden voor het assetmanagement, strategische voorraadbeleid en MJOP’s van corporaties.


Dutch Green Building Councel (DGBC) bundelde alle data in een zogenoemd Framework Climate Adaptive Buildings, een tooling om de klimaatrisico’s van het vastgoed in beeld te brengen. Maar ook een instrument om te benutten in het assetmanagement van corporaties. Meer dan 30 partijen, waaronder adviesbureaus en corporaties, werkten eraan mee.

Jan Kadijk, DGBC gaat in op het Framework Climate Adaptive Buildings en het programma om het Framework bij corporaties te implementeren. Wil je als corporatie (gratis) meedoen aan dit programma, mail groenehuisvesters@gmail.com.  
Sander Beukers van Woonwaard laat zien op welke wijze zij deze risico’s in kaart hebben gebracht door het Framework en deelt de ervaring en resultaten vanuit de eigen vastgoedportefeuille.

Neem jouw gemeente mee naar deze sessie en leer van de praktijk!