Op 31 oktober in Mariahoeve gingen bestuurders van Groene Huisvesters in debat met Joris Wijsmuller, Wethouder den Haag, Erik Ronnes, CDA, Roald van der Linde, VVD en Albert de Vries, PvdA over een Nationaal Programma CO2 neutraal. Het Parijse Klimaatakkoord gaat 7 november in werking en vraagt een enorme inspanning om te komen tot een energieneutrale gebouwde omgeving.
Ronald Paping van de Woonbond gaf de aftrap met een pleidooi om hobbels weg te nemen. Dit zijn oa de verhuurdersheffing, lage energieprijzen en de kwetsbare financiële positie van huurders. Hij pleitte voor afschaffing van de verhuurdersheffing. Als dit niet haalbaar is, zou de heffing vervangen moeten worden door een investeringsfonds om een hoge energieambitie te realiseren met een garantie op gelijkblijvende woonlasten. Hogere prijzen voor fossiele brandstof en lagere voor duurzaam opgewekte energie helpt ook. ‘Het verplicht uitfaseren van lage labels moeten we bespreekbaar maken want een laag label biedt onvoldoende woonkwaliteit’.
Jeroen Pepers presenteerde de visie van Aedes om te komen tot een CO2 neutrale en betaalbare sociale huurvoorraad in 2050. Innovatie en prestatiegericht opdrachtgeverschap vergt een cultuuromslag bij corporaties en is essentieel om deze ambitie te realiseren. Daarnaast is een goede samenwerking met de overheid om CO2 neutraliteit te bereiken van belang. Het passend toewijzen waarbij het laag houden van de huren centraal staat, biedt een onjuiste prikkel om te investeren. De discussie rondom salderen is geen stimulans voor toepassing van zonnepanelen. De verhuurdersheffing heeft de investeringscapaciteit aangetast. ‘Laten we samen kijken hoe we het aantrekkelijk maken voor corporaties om te investeren en ook voor minder draagkrachtige corporaties investeringsruimte scheppen’.
Joris Wijsmuller, wethouder duurzaamheid en wonen gaf inzicht in de Haagse praktijk. De verschillen in investeringsruimte van corporaties zijn regionaal groot. Nederland gemiddeld benaderen werkt niet. In Den Haag zitten twee van de drie grote corporaties in een financieel moeilijke situatie waardoor de investeringskracht in de stad klein is. Er zijn wel enorme investeringen zowel in nieuwbouw als in de bestaande bouw nodig. Joris is niet tegen de verhuurderheffing, mits het directe investeringsruimte oplevert, in Den Haag zou dit 50 miljoen euro betekenen. Rotterdam heeft met het nationaal programma Rotterdam Zuid mogelijkheden om de verhuurderheffing in te zetten voor verbeteringen, Joris pleit ervoor dit te verbreden. Nu is het gasnet een collectief net met een aansluitplicht terwijl warmtenetten door de aansluitingen opgebracht moet worden. Hij pleit voor meer samenwerking om geldstromen te benutten zoals bij het al dan niet vervangen van gasnetten: ‘zet de miljarden die nodig zijn voor vervanging van de gasnetten in om te verduurzamen en het uitfaseren van gas te financieren’, is zijn oproep.
Karin van Dreven en Ria Koppen lichten toe dat bij Haag Wonen de bewoner centraal staat en betaalbaarheid op de eerste plaats komt. Het uitfaseren van gasgeisers en laagste labels is bijna afgerond. Duurzaamheid bij bewoners roept het beeld op van duur. Haag Wonen zet de mens centraal en de woning volgt. The Natural Step helpt ook bewoners die zelf kunnen bijdragen aan zo min mogelijk CO2 uitstoot. Het CO2 neutraal maken van alle woningen van Haag Wonen vergt een investering van 1 miljard. Het afschaffen van de verhuurdersheffing helpt dit programma enorm vooruit.
Roald van der Linde geeft aan dat de impact van het Parijse akkoord veel groter en omvangrijker is dan we ons nu voorstellen. Het vergt een enorme versnelling van duurzame opwekking en energiebesparing. We zien dat het aantal NOM renovaties niet hard gaat en dat corporaties kiezen voor kleine stappen naar neutraal. Woningen met een veel betere kwaliteit zouden duurder moeten zijn waardoor er financieel ruimte is om te investeren. Ook de eis van 70% instemming van bewoners kan de versnelling belemmeren. Hij roept corporaties op om te laten zien dat zij het convenant energiebesparing huursector halen.
Erik Ronnes ziet dat er in de praktijk te weinig meters gemaakt worden en dat het goed is om huurders hierin mee te nemen. De randvoorwaarden moeten beter en daarin past het inzetten van de verhuurdersheffing voor duurzaamheid maar ook voor particulieren om via de energienota te kunnen investeren. Het is een enorme opgave waarbij we moeten samenwerken.
Albert de Vries pleit voor een woonlasten waarborg, bewustwording en draagvlak bij huurders. De overheid moet een betrouwbare partner zijn. De verhuurdersheffing inzetten voor duurzaamheid kan bijdragen. Duidelijkheid over saldering daaraan wordt gewerkt. Het passend toewijzen is ontstaan om de huurtoeslag in stand te kunnen houden en ook dat is belangrijk. Investeren buitenom de huur zoals door de EPV (met gas) en zonnepanelen in de servicekosten biedt ruimte. Standaardiseren door conceptaanpak is een goed idee en de EPV dekt een groot deel van de investering. De innovatie zal doorgaan. Het realiseren van CO2 neutrale woningen gaat niet alleen om geld maar om prioriteit.
Bert Wijbenga leidt de discussie en trekt als conclusie dat geldmiddelen voor het vervangen van het gasnet hard nodig zijn om in te zetten in te komen tot rendabele business cases voor CO2 neutrale woningen. Inzet van de verhuurdersheffing en het benutten van prijsmechanisme zoals fiscale stimulans van elektra of duurzame warmte biedt kans. Het publiek maken van warmtenetten en het afschaffen van verplichte gasaansluiting helpen evenzeer. De samenwerking met een betrouwbare overheid, bouwers maar vooral met huurders maakt het verschil. Hij dankt bestuurders en de Kamerleden voor hun bijdrage.