Op 6 mei namen 14 deelnemers deel aan een digitale spreekuur van Groene Huisvesters. Het klimaatakkoord in prestatieafspraken leverde veel gespreksstof op om prestatieafspraken concreet, wederkerig en motiverend te maken. Vooraf ontvingen de deelnemers inspirerende voorbeelden van mooie samenwerking tussen gemeenten, huurdersorganisaties en corporaties. De bouwstenen energiebesparing in prestatieafspraken zijn hier te vinden: Pauline Poeze, die vanuit Aedes meewerkte aan het Startmotorkader, nam deel aan het spreekuur evenals Bastiaan van Perlo namens de Woonbond. Beiden hebben bijgedragen aan de bouwstenen en deelden de mooie voorbeelden. Het Startmotorkader maakt het voor bewoners van corporaties aantrekkelijk om over te stappen van een traditionele verwarming op aardgas naar een aansluiting op een collectief warmtesysteem. Het uitgangspunt is dat de gemiddelde huurder niet meer gaat betalen voor aansluiting op een warmtenet dan voor de gasrekening. Vanuit Twente namen een deelnemer van de gemeente, huurdersorganisatie en corporatie deel. Zij werken samen aan een nieuw set afspraken. Ook de overige deelnemers vanuit de corporaties zijn bezig met de volgende ronde afspraken. In de vragenronde haalden we drie vragen op.
Betrekken bewoners
Een mooi voorbeelden wordt toegelicht in de bouwsteen ‘Prestatieafspraak energiebewust gedrag’. In Dronten geven energiecoaches, opgeleid door de Woonbond, bespaaradvies aan bewoners. Natuur en Milieu Federatie Flevoland is de spil waarmee de gemeente, huurdersorganisatie en corporatie samenwerken. Zij lenen energiemonitors uit aan bewoners en helpen bij het nemen maatregelen. Eenergiebesparen leeft in de gemeenschap dankzij het uitdragen van mooie verhalen via social media. De bouwsteen ‘Prestatieafspraak Huurdersorganisaties beheren eigen budget’ toont aan dat bij huurdersorganisaties energiebesparing hoog op de agenda staat. Zij zetten het budget in op lagere woonlasten door ledlampen, zonnepanelen, advies en hulp bij onderhoud dat voor rekening van de huurder komt. Het Startmotorkader gaat ook in hoe je bewoners betrekt bij de wijkaanpak. Het doel is om te komen tot een gelijk aanbod voor eigenaar-bewoners en huurders om aan te sluiten op een warmtenet.
Monitoring
Meten is weten maar het begint met een goede definiëring van wat je wilt bereiken. CO2 reductie is het doel van het Klimaatakkoord. Huurdersorganisaties willen graag afspraken maken dat investeren in energiebesparende maatregelen niet leidt tot hogere lasten. Zij willen dit vastleggen in de prestatieafspraken. Het monitoren van de huur en energielasten na een investering in maatregelen, geeft zicht of de afspraken behaald worden. In de bouwsteen ‘Prestatieafspraak Aardgasvrije wijkaanpak’ wordt Groningen belicht. Zij monitoren de werkelijke energieverbruiken. Dit ligt vast in de afspraken. Het bevalt goed. Ook in Amsterdam en andere steden is dit nu de meetlat. Definities over CO2 neutraal wonen dienen eenduidig te zijn. Aedes zette dit op een rijtje en dat vind je hier. Goede monitor start aan de voorkant van het proces waardoor duidelijk wordt welke doelen je wilt bereiken en hoe je dit meet. De Alliantie deelde de ervaring dat een goede uitvoering aandacht verdient. Zo beoordelen zij de kierdichtheid na uitvoering van maatregelen en doen metingen naar de werking in de praktijk. Dit helpt echt om te besparen.
Tips voor prestatieafspraken
De laatste vragen waren welke thema’s moet je echt opnemen in prestatieafspraken en welke tips geven we elkaar mee. Het advies is om over meerjaren prestatieafspraken te maken en daarnaast een jaarschijf. Besteed tijd aan een gezamenlijk proces om met de gemeenten, corporaties en huurdersorganisaties te komen tot een gedeelde ambitie. Zorg dat je dezelfde taal spreekt en spreek af hoe je samen de doelen bereikt en hoe je deze meetbaar maakt. Monitor werkelijk energieverbruik en geldbesparing. Respecteer ieders rol. Zo is de gemeente trekker van het warmtetransitieplan per wijk en de warmtenetten. Huurdersorganisaties en corporaties zijn volgend. Loopt de corporatie daarin voorop dan is er meer kans dat dit leidt tot hogere aansluitkosten. Zo blijkt uit de praktijk. Maak concrete afspreken over thema’s waar je elkaar bij nodig hebt zodat de afspraken wederkerig zijn. Klimaatadaptatie is een mooi voorbeeld. In Zwolle geeft de gemeente de corporaties bij elk renovatie en nieuwbouwplan advies hoe dat plan klimaatadaptiever wordt. De bouwsteen ‘Prestatieafspraak Klimaatadaptatie’ gaat in op dit inspirerende voorbeeld. Ook op pilots en over nieuwe thema’s zoals circulariteit zijn goed wederkerige afspraken te maken. Je hebt elkaar hard nodig om draagvlak te krijgen maar ook bijvoorbeeld om materialen stromen opnieuw in te zetten. De bouwsteen ‘Prestatieafspraak Databank bouwmaterialen’ laat dit goed zien. In de Haaglanden worden regionaal samengewerkt en ook dat is een tip. Zo trekken de corporaties samen op bij de afspraken over het programma dat zij uitvoeren om te verduurzamen. Maar ook bij het omzetten van kookgas naar koken op inductie. Kortom inspiratie, ervaring en kennis voldoende. Het was mooi om dit uit te wisselen!
